Gibraltar, een uniek Brits stukje Europa

Rode telefooncellen, bussen en brievenbussen. Waar ik net nog alleen maar Spaans om me heen hoorde, moet ik nu lachen om de buschauffeur met zijn typisch Britse humor. En dat op vijf minuten lopen van elkaar. Tijdens mijn rondreis Andalusië, Spanje, maak ik een uitstap van een paar uur naar Gibraltar. Te kort, ik heb helaas niet het reisschema bedacht, maar ik maak er het beste van.

Omdat ik maar kort de tijd heb, heb ik gekozen voor een Rock Tour. Deze tour wordt door vele touroperators uitgevoerd en verschillen niet veel van elkaar. Ik stap op tussen de douane en het vliegveld, waar we langs moeten rijden richting de stad.
Het vliegveld ligt namelijk dwars over de enige weg van Spanje/de douane richting Gibraltar. Als er een vliegtuig aankomt, moeten voetgangers, automobilisten en buschauffeurs wachten. Wij rijden echter gelijk door terwijl onze vrolijke chauffeur begint te vertellen over de geschiedenis van Gibraltar.

Hoe de Engels-Nederlandse troepenmacht in 1704 tijdens de Spaanse Successieoorlog dit stuk land op de Spanjaarden veroverde. En dat wij Nederlanders het land tijdens de Vrede van Utrecht (1713) zomaar weggaven aan de Britten. De Britten vestigden de Royal Navy op Gibraltar en het is nog steeds één van de grootste overzeese militaire posten van het Verenigd Koninkrijk. Door de Brexit is de toekomst van Gibraltar onzeker, maar voorlopig is het nog een Brits overzees gebied. Het Verenigd Koninkrijk bepaalt zaken zoals defensie en buitenlandse zaken, maar Gibraltar regelt wel zijn eigen zaken (vastgelegd in de grondwet van Gibraltar van 2006).

Nederland was na 1713 echter nog niet klaar met Gibraltar: daar komen we achter als we langs de kazematten rijden. We rijden namelijk over grondgebied dat ooit zee was. Hielpen we de Britten eerst aan Gibraltar, Nederlanders hebben ook geholpen met het droogleggen van een gedeelte van de Gibraltese kust. Dat verklaart wel de naam Waterport Gate, de vroegere poort vanuit zee tot de stad.

Europe point

Langs de vestingwerken rijden we door naar het ‘einde’ van het schiereiland: Europa point . Hier staat de vuurtoren uit 1841 vandaag de dag in de steigers. Het is de enige vuurtoren buiten Groot-Brittannië die door Trinity House wordt onderhouden. Voor de vuurtoren zie ik twee wateren bij elkaar komen. De lichtblauwe kleur van het mineraalvolle water van de Middelandse zee vermengt zich met de donkere Atlantische oceaan. Een bijzonder gezicht.

Vlakbij staat een monument voor de Poolse generaal Władysław Sikorski, die onder verdachte omstandigheden op 4 juli 1943 omkwam in een vliegtuigongeluk in de Straat van Gibraltar.

Ik loop iets verder naar een ‘monument’ dat aan eerdere oorlogsvoering doet herinneren. Een groot kanon staat hier sinds 2013, nadat het uit 1870 komstige vuurwapen gevonden was en gerestaureerd. Hij staat dan wel op een replica-rijtuig, maar dat kan de pret niet drukken. Het is een indrukwekkend afweergeschut bij Harding’s Battery.

De Ibrahim-al-Ibrahim moskee laat zien dat dit kleine stukje land zeer gevarieerd is qua inwoners. Ook niet zo gek, Marokko kun je vanaf hier zien liggen. De Moskee werd gebouwd in 1997 en is te bezoeken. Daar heb ik echter geen tijd voor, de bus vertrekt weer richting de berg.

Upper Rock

Eenmaal aan het klimmen worden we al gewaarschuwd langs de weg. ‘Do not feed the macaques’. Het maakt Gibraltar zo uniek in Europa, het is de enige plek waar apen in het wild leven. Al worden de berberapen nauwlettend in de gaten gehouden. Er is dus ook geen reden om ze eten te geven, ze krijgen genoeg. Of je moet een boete tot wel 4.000 pond op je willen nemen (naast de kans om gebeten te worden). Al zorgen de apen er ook wel voor dat ze zichzelf voeren; de eerste makaak die we zien zit lekker te peuzelen uit een vuilniszak.

Als we bij Queens Balcony aankomen vergeten we even de apen en genieten we van het uitzicht. Hier heeft Koningin Elizabeth in 1954 ook genoten over het zicht op Gibraltar. Al zou ze boos weg zijn gelopen na een verkeerde opmerking van iemand, en in de haast niet haar kind Charles meegenomen hebben maar een makaak. Tenminste, dat beweert onze gids. Ik neem het maar met een korreltje zout.

Net wanneer ik een foto wil maken van het uitzicht word ik nogmaals herinnerd aan de aanwezigheid van de apen hier. Want hij vindt blijkbaar dat hij mooier is dan het uitzicht en laat zich opeens zien terwijl ik door de zoeker van de camera kijk. Nou vooruit dan maar, hij mag ook op de foto. Apen horen tenminste net zo bij Gibraltar als het uitzicht, of was het toch….?

Voordat ik goed kan kijken rijden we verder naar St. Michael’s Cave . Boven de ingang staat 1867, het jaartal waarop de eerste grote archeologische opgravingen waren. Er werd toen van alles gevonden, zoals stenen bijlen en pijlpunten, sieraden en naalden. De grotten zijn dan ook al eeuwenlang in gebruik. Zo werd de druipsteengrot tijdens de Tweede Wereldoorlog voorbereid om te dienen als ziekenhuis. Het is niet gebeurd. Tegenwoordig komen er vooral toeristen en bezoekers van het auditorium.

Je komt ook gelijk binnen in het auditorium, via de trap van de tribune loop je naar beneden. Kleuren wisselen elkaar af en verkleuren met de muziek mee. Een mooi geheel, maar ook weer jammer dat je de grotten zo minder goed ziet. Via trappetjes kom je op verschillende plekken in de grot. Het blijft toch altijd machtig om te zien wat de natuur kan maken.

Na het bezoek aan de St. Michael’s grot rijden we langs de Windsor Bridge. In 2016 gebouwd, maar helaas kan ik hem nu niet afvinken van mijn lijstje. Het is keuzes maken en gelukkig hoef ik die niet te maken, maar laat ik ze over aan de chauffeur. Deze stopt even later op het (voor ons vandaag) hoogste punt. Waar we weer een prachtig uitzicht hebben en een groep berberapen leeft.

Dat deze beesten geen hoogtevrees hebben blijkt maar weer als er eentje in een boom klimt die boven de afgrond hangt. Het geeft een prachtig beeld en ik maak dus snel wat foto’s. Wanneer de makaak er genoeg van heeft springt hij weer op de reling, en daarna springt hij weer op om verder te gaan. Zijn ‘verder’ blijk ik echter te zijn. Hij springt op me af en wanneer ik het me realiseer spring ik snel aan de kant. Net op tijd. Want de aap vliegt langs me af om op de grond te eindigen. Hij eindigt zijn sprong met een mooie koprol, gelukkig, geen gewonden. Maar weer snel verder voordat er nog een aap bedenkt dat ik een mooie rustplek ben.

Ook de bus blijkt niet veilig, echter weten de apen wel dat ze er af moeten springen wanneer deze in beweging komt. We rijden weer richting de stad. Onderweg zien we de Tweede Wereldoorlog Tunnels die als veilige haven diende voor de grote dreiging destijds. Ook passeren we de Moorse Burcht uit 1160. We hebben vooral goed zicht op de toren uit 1333, toen Abu’l Hassan Gibraltar heroverd had op de Spanjaarden.
Als we in het centrum aankomen is het tijd om afscheid te nemen van onze chauffeur en de stad te verkennen.

Gibraltar centrum

Maar eerst is het tijd voor de lunch. Er is genoeg keuze op Casemates Square, vernoemd naar de Britse kazerne aan de noordzijde van het plein. Op het plein zijn ze druk bezig met stoelen rechtzetten voor de koningin haar verjaardag, die hier morgen gevierd gaat worden.
Na alle Spaanse gerechten van de afgelopen dagen ben ik wel toe aan een heerlijke fish & chips. Je bent op Brits grondgebied of niet hé? Heerlijk.
Iets verderop lust een meeuw ook wel wat lekkers en grijpt zijn kans wanneer er op een verlaten tafel nog wat etensresten staan. Wat zal hij er van balen dat ik alles op heb gegeten.

Tijd om te gaan winkelen. Wat velen komen doen op Gibraltar vanwege het aantrekkelijke belastingvoordeel. Er zijn dan ook vele sigaret- en drankzaken in deze straat. Maar ook genoeg voor de Anglofiel en gewone funshopper. De souvenirwinkels verkopen de bekende Britse prullaria, maar ook aapjes. Dat ben ik dan weer niet zo gewoon in Groot-Brittannië, het is en blijft toch een uniek Brits stukje hier.

Er is zelfs een kleine Marks & Spencer op dit schiereiland en ik kan het dan ook niet laten om een pakje Welsh cakejes mee te nemen.
Tegen het einde van Main Street komen we bij The Convent, de officiële residentie van de Britse gouverneur van Gibraltar sinds 1728. Het was ooit een Franciscanenklooster, maar wordt nu streng bewaakt. Als ik naast de wacht door de poort kijk zie ik daar een portret van Queen Elizabeth. Ja, die verdient wel goede bewaking.

Het is weer tijd om richting Spanje te gaan lopen, en ik maak dus rechtsomkeer. Op de terugweg neem ik nog een kijkje in de kathedraal van Saint Mary the Crowned. Hier stond vroeger een moskee, die werd kort na 1462 de Rooms-katholieke kathedraal gebouwd. Tijdens de Grote belegering is hij wel zwaar beschadigd geraakt, waarna hij hersteld is.

Ik loop langs de City Hall nog even naar de American War Memorial. Deze is in de Line Wall Curtain (stadsmuur) boven een poort aangebracht ter nagedachtenis van de Eerste Wereldoorlog. Waarna ik de muur volg terug naar de Casemates Square. Nu loop ik langs de bovenkant, waar vroeger de militairen zaten zitten nu leuke winkeltjes. Aan het einde pak ik de trap naar beneden, loop ik door de Landport Tunnel en over een replica van een ophaalbrug. Weer richting Spanje, te voet.

Om Spanje te bereiken mag ik deze keer over de landingsbaan van het vliegveld lopen. Helaas, er is geen vliegtuig die er voor zorgt dat mijn verblijf op Gibraltar wordt verlengd. Jammer, maar genoeg redenen gevonden om nog eens terug te keren. En wellicht land ik dan hier wel…

Foto’s Gibraltar

Meer informatie Gibraltar

Visit Gibraltar: visitgibraltar.gi
Kabelbaan Gibraltar (zo kom je wel bovenop de berg): gibraltarinfo.gi

Janie | 2017