Gepubliceerd op 2 november 2023 | Laatst aangepast op 19 juli 2024
Wij delen graag onze ervaringen op onze website, maar zijn ook dol op andermans belevenissen. Deze keer deelt Matthijs zijn reiservaring uit de Yorkshire Dales. Dit was Matthijs’ eerste wandelvakantie, een lang gekoesterde wens die in vervulling ging. Ga je mee wandelen door de Yorkshire Dales, langs filmlocaties van All Creatures Great and Small?
Maandag: Addingham – Bolton Bridge – Burnsall
Bijna was ik als James Herriot veel te vroeg uit de bus gestapt. De busschaufeur heeft iets angstaanjagends met die onverstaanbare noordelijke tongval, maar blijkt toch best behulpzaam. Addingham Highstreet is het beginpunt van mijn vijfdaagse wandeling door de Dales. Het is 12.30 lokale tijd en het voelt of ik droom. Alsof ik een personage in All Creatures Great and Small geworden ben. Trui uit, pet op, kaart en camera om de nek en wandelen maar.
Even hiervoor liet ik de bewoonde wereld achter mij. In het mooie Ilkley sla ik water in, pin contanten, eet in het zonnetje een croissant van Betty’s Tea Room en weersta ik de verleiding om te gaan shoppen.
Eenmaal langs de oevers van de Wharfe laat ik het allemaal achter mij. Al na een paar minuten zak ik neer in het gras om alles in mij op te nemen. Ik kom thuis.
Bolton Bridge
Een paar uur later drink ik een kopje thee in Bolton Bridge en denk ik op de helft van de wandeling van vandaag te zijn, maar dat blijkt erg optimistisch. Ik fotografeer de ruïne van Bolton Abbey van alle kanten en koop een ijsje. Dan een stuk bos met een hindernisbaan voor kinderen. In gedachten voer ik gesprekjes met mijn dochter Emma. Moedig ik haar aan op weg naar boven. Hoor ik haar opgewonden stemmetje bij ieder speeltoestel.
De tocht van vandaag gaat helemaal door het Wharfedale langs river Wharfe. Het water staat hoog en is ruig. Bij iedere waterval wil ik het liefst op een steen gaan zitten om die te bewonderen, maar ik moet ook een beetje door, want de middag is bijna om en ik wil niet in het donker lopen. De zon zakt. Tussen de schapen springen drie fazanten en ook nog een eekhoorn het veld in. Is dat niet die brug waar James en zijn rivaal Hugh bijna op elkaar inrijden (Barden Bridge, het blijkt te kloppen)?
Het is zeven uur als ik eindelijk Burnsall binnenwandel. Daar liggen mooie herinneringen aan eerdere vakanties. Wat is een bad een weldaad als alles zeer doet. Een uur later zit ik in de mooie eetzaal van The Red Lion aan de biefstuk. De sfeer is aangenaam. Nog twee anderen eten alleen met een boek naast het bord. Ik drink mijn koffie bij de haard, wens mijn medegasten goedenacht en strompel de trap op. Het is mooi geweest.
Dinsdag: Burnsall – Grassington – Kettlewell
Schemer en mist geven de Wharfe rivier in de vroege morgen een ongekende schoonheid. Ontroerd sta ik een tijdje bij de rivier en steek twee kleine kiezels in mijn zak voor Emma. Dan lees ik wat in de erker die uitkijkt op de heuvels. Na het ontbijt hijs ik de tas weer op mijn schouders. Het pad naar Grassington is adembenemend. Langs de rivier wandel ik onder bruingeel kleurende kastanjebomen door. Wel drie keer pauzeer ik om de schoonheid tot me te nemen.
Engelse senioren maken graag een wandeling. Ze groeten vriendelijk, blijven soms even staan voor een praatje met elkaar, lachen samen. Een oudere man kijkt toe als ik over stepping stones de rivier oversteek. Een uur later kom ik hem weer tegen. Ik herken hem niet, maar hij mij wel. ‘So you didn’t get in then? I saw you with the camera and all that.’
All Creatures Great and Small
Vanaf Linton Falls volg ik het veel gefotografeerde pad dat tussen twee muurtjes richting Grassington loopt: Darrowby in de nieuwe verfilming van All Creatures Great and Small. Skeldale House, de plek waar het allemaal gebeurt en The Drovers Arms (The Devonshire in real life) liggen vlak tegenover elkaar aan het dorpsplein. Nadat ik de leuke winkeltjes heb bekeken, koop ik lunch om die op het marktplein op te eten. Precies op dat moment vallen er wat drupjes regen. Enthousiast trek ik mijn regenkleding aan, blij dat ik mijn nieuwe regenjas kan uitproberen. Vijf minuten wandelen later stopt het regenen en breekt het zweet me uit. De rest van de dag alleen maar blauwgrijze lucht, zon en wolken.
De hoogte in
Vanaf Grassington gaat de route de hoogte in. Daar ben ik na anderhalve dag in het dal wel aan toe. Trapje op, hekje door en zoeken naar het pad dat naar het volgende muurtje loopt. Dit is het echte werk. Dacht ik met de stepping stones het meest uitdagende wel te hebben gehad, volgt er nog een smal modderpaadje vlak langs een ravijn.
Dan, waar ik ook kijk: groene heuvels, ruimte, eenzaamheid. ‘Away from it all’, schrijft Alf Wight, de echte James Herriot. Ik leg mijn hoofd te rusten op mijn tas. Alles valt van me af. Intens gelukkig ben ik.
Om vier uur wandel ik in Kettlewell The Blue Bell Inn binnen. Na een warme douche kan ik het niet laten om nog even Top Mere Road op te wandelen. Op dit hooggelegen pad kijkt James uit over het dorp nadat hij heeft hardgelopen. Nu heb ik wel echt zin in die runderpastei met een glas appelcider.
Woensdag: Kettlewell – Arncliffe – Malham
Uit het niets doemt in de diepte Malham Tarn op, één van de weinige bergmeren in de Dales. Ik daal af tot de bordjes aan de rand van het meer. Vanaf dit punt volg ik de Pennine Way. Maar moet ik de route rechts- of links om het meer heen hebben? Ik draai mijn kaart een paar keer en kom tot de conclusie dat het linksom moet zijn. De miezer wordt een plensbui. Vanonder mijn capuchon probeer ik met een beslagen bril mijn pad niet uit het oog te verliezen.
De dag begint fris maar droog. Vanuit Kettlewell gaat het recht de berg op. Wharfedale opent zich nog één keer in volle glorie. Bijna aan de top neem ik afscheid met koffie en shortbread, meegekregen in de pub. Door de blubber glijd ik bij Old Cote Little Moor van de berg af. De heide geeft de berg een donkerpaars-bruine gloed. In de verte Arncliffe in Littondale, het eerste en enige dorp op de route. Een dorp dat als filmlocatie lijkt voorbestemd. Hier stappen James’ ouders op de bus en komen James en Helen getrouwd de kerk uitlopen. Een veel te knappe gitzwarte cocker pup begroet me kwispelend op de village green. The Falcon Inn heeft in de serie zijn eigen naam gehouden. Met een kop thee en een kom tomatensoep drink ik mijzelf moed in voor de tweede helft van de wandeling.
Typisch Yorkshire Dales
Nog eens 250 meter stijgen en dan tien kilometer over de bergvlaktes. Veel scènes uit All Creatures Great and Small op afgelegen wegen zijn hier gefilmd, onder andere die waar James te vroeg uit de bus stapt. Een uur later dan voorspeld begint het nu toch te regenen en dus hijs ik mij in mijn regenpak. Nu kan ik mij gemakkelijk in het hoge gras laten zakken als mijn spieren teveel beginnen te protesteren of als ik het uitzicht wil indrinken. Al die tinten groen, dan nevel, dan donkergrijze lucht. En alsof het in de verte witte kiezels zijn overal schapen, tot de hoogste top aan toe. Ik kan er geen genoeg van krijgen. Deze hele dag kom ik welgeteld één groepje mensen tegen. En een heleboel koeien.
Na Malham Tarn is het nog een paar mijl naar Malham Cove. Telkens als ik denk dat het niet mooier kan, word ik weer verrast. Net wanneer storm Agnes over het Koninkrijk raast moet ik het glibberige kalksteen oversteken. Gelukkig is daar geen beeld van. Malham is nu in zicht. In Beck Hall word ik gastvrij ontvangen. Nadat ik mij de currie goed heb laten smaken settel ik me bij de haard in de snug. Met een glas Glenlivet gloei ik na van een onvergetelijke ervaring.
Donderdag: Janet’s Foss – Gordale Scar
Wat Raynor Winn schrijft over wandelen is de afgelopen dagen veel in mijn gedachten geweest. Het afzien en het niet meer kunnen stoppen. Ik word wakker en grijp naar mijn mobiel om na te gaan of ik mijn tweede nacht in Malham kan annuleren want ik wil verder. Dat blijkt niet het geval en dus blijf ik lekker in bed liggen. Een boek, een kop thee erbij, wat handwasjes. Geschoren en wel verschijn ik aan het ontbijt.
Janet’s Foss is de waterval waar Helen James treft tijdens zijn ochtendduik. ‘In de film lijkt het veel groter’, zeggen de mensen dan. Het doet mij een beetje aan de Efteling denken. Een mooi stel staat op het punt het koude water in te gaan en vraagt me foto’s te maken. Hoewel ze, in tegenstelling tot James, zijn gehuld in zwemkleding, is de aanblik paradijselijk. Ineens begrijp ik waarom de ontmoeting bij James en Helen nog lang nazindert. Het water is helder als glas.
Achter de menigte aan loop ik door naar Gordale Scar. Drie watervallen denderen van grote hoogte naar beneden. Het lukt me niet goed de indrukwekkende formatie vast te leggen. Wat een contrast met de intieme sfeer van Janet’s Foss.
Beck Hall
In Beck Hall hangt een gezellig geroezemoes. Het is een dog friendly hotel en honden maken contact met elkaar, net als hun baasjes. ‘Hello mister Hoekenboem!’ Het staflid met Duits accent lijkt weggelopen uit een oorlogsfilm. Om het half uur komt hij de snug inwandelen om een nieuw blok hout in de haard te leggen. Ik lees er mijn boek uit en lunch met cream tea en champignonsoep. Ga naar mijn kamer voor een dutje op de chesterfield en zet weer een kop thee.
In Grand Hotel Europa analyseert Ilja Leonard Pfeijffer de hedendaagse toerist die uit is op unieke ervaringen. Daar herken ik wel iets van. Om die reden en omdat ik vanmorgen was vergeten de batterij terug in mijn camera te stoppen én omdat aan de randen van de dag alles mooier is, loop ik nogmaals de vier mijl naar Janet’s Foss en Gordale Scar. Zonder mensen zijn ze veel mooier. Een geruite fauteuil met leren armleuningen bij een haardvuur in The Lister Arms staat me uitnodigend op te wachten. Perfectie voor mijn laatste diner op deze reis door de Dales.
Vrijdag: Malham – Gargrave
‘Ben jij Matthijs?’ Een beetje verdwaasd kijk ik naar de vrouw die ineens perron één van Gargrave Railway Station komt opgelopen. Natuurlijk! ‘Engeland, de groep’ op Facebook. Daar plaats ik iedere dag mijn reisverslag en Regina had me al laten weten dat ze ook in de Dales is. Zij en haar Britse partner geven me een lift naar Skipton. Terug de bewoonde wereld in.
Met een thermoskop verse koffie in de tas wandel ik om kwart over zeven weg bij het hotel. ‘Gargrave? Just three hours, it’s flat’ moedigt de kok me aan. Na de eerste klim moet ik er een beetje om grinniken. Naar lokale maatstaven stelt dit inderdaad niet veel voor. Een laatste blik op Malham met op de achtergrond majestueus Malham Cove. Een fazant landt kwetterend in een boom vlak naast mij. River Aire doet in schoonheid voor river Wharfe niet onder. Een jongen in schoolkostuum steekt met zijn blik op de mobiel een bruggetje over.
In deze laatste wandeling komt alles nog eens voorbij. Eerst een modderig rivierpad, dan nog één keer de hoogte in. Grijze luchten, zo nu en dan een druppel, de zon doet haar uiterste best om erdoorheen te breken. Frisgroen heeft deze week plaatsgemaakt voor herfstgeel. Smalle autowegen waar ieder moment Siegfried in zijn Rover de hoek om zou kunnen komen.
Gargrave
In een weiland net voor Gargrave staat een kudde koeien recht voor het hekje. Een stier, een kalf, geloei. Met alle zelfvertrouwen dat ik in mij heb ga ik erop af. ‘Knapperds zijn jullie hoor. Mag ik er even langs?’ Keurig doen ze een stap opzij. Als ik aan de andere kant van het hek een foto maak, kruipt het kalfje tegen de moeder aan. Terwijl ze mij nauwlettend in de gaten houdt, strijkt ze met haar kop langs haar jong.
‘The Dalesman for morningcoffee’, precies wat ik na drie uur aan een stuk wandelen nodig heb. Ik heb zin in een croissant, maar dat moet nog even wachten. Als de test voor een echte Anglofiel full English breakfast is, zak ik. Een gekookt of gebakken ei, een beetje ham, dat krijg ik er nog net in, maar worstjes en bonen? Gelukkig is er altijd toast en jam.
In de bus van Ilkley naar Leeds Bradford Airport voelt het alsof de band wordt teruggespoeld. Addingham Highstreet waar de wandeling door de Torkshire Dales vijf dagen geleden begon, het lijkt wel weken geleden.
Reisschema Wandelen door de Yorkshire Dales
Maandag | Addingham – Bolton Bridge – Burnsall | Red Lion
Dinsdag | Burnsall –- Grassington – Kettlewell | Blue Bell Inn
Woensdag | Kettlewell – Arncliffe – Malham | Beck Hall
Donderdag | Janet’s Foss | Gordale Scar | Beck Hall
Vrijdag | Malham – Gargrave
Wie is Mathijs?
Matthijs Hoogenboom is getrouwd en heeft een dochter van 7, Emma, vernoemd naar de roman van Jane Austen. Hij is communicatieadviseur bij een gemeente. Ze wonen in Ede, maar zouden het liefst in Noord-Engeland wonen. Als gezin gaan ze ieder jaar op vakantie naar het Verenigd Koninkrijk. De afgelopen jaren zijn ze in Cornwall, de Yorkshire Dales en het Lake District geweest. Volgend jaar gaan ze voor het eerst naar Schotland.
Matthijs heeft nog enkele tips gedeeld op zijn YouTube-kanaal over zijn uitrusting en de route .
Meer informatie
Lees meer over wandelen in het Verenigd Koninkrijk of Noordoost Engeland.