Home » Historie » Tradities » De geschiedenis van de (Engelse) kerstkaart

Gepubliceerd op 12 december 2020 | Laatst aangepast op 5 juli 2024

oude kerstkaart

We versturen steeds minder (fysieke) kerstkaartjes, digitaal gaan de kerstwensen echter de hele wereld over. Maar wist je dat de kerstkaart zijn historie kent in Engeland?

Het is voor velen nog steeds een echte kersttraditie; een kerstkaartje versturen naar je dierbaren. Al bevatten de moderne kaarten steeds minder de kerstwens, maar meer een algemene wens zoals fijne feestdagen of seasonal greeting. Toch zie je nog steeds ook kaarten waar de traditionele kersttradities op staan, van stukken uit het kerstverhaal tot kerstbomen en dergelijke.

Eerste kerstkaart?

De eerste ‘kerstkaart’ werd al eeuwen geleden verstuurd. Al kunnen we het beter een kerstgroet noemen. Het was namelijk een heel manuscript van Michael Maier (een Duitse geneesheer). Het manuscript kan nog steeds bekeken worden in National Archives of Scotland, waar het eigenlijk pas in 1979 werd ontdekt. Opvallend, want de kerstgroet stamt uit 1611 en was gericht aan King James I (King James VI van Schotland) en zijn zoon Henry Frederick, Prince of Wales. Er stond een roos (een Rozenkruisers-afbeelding) op de kaart die bestond uit Latijnse gelukswensen met daaromheen andere teksten. De eerste kerstkaart was dan ook maar liefst 84 bij 61cm (uitgevouwen).

Rozenkruisers op de eerste kerstkaart in het Verenigd Koninkrijk

De centrale tekst luidt: “A greeting on the birthday of the Sacred King, to the most worshipful and energetic lord and most eminent James, King of Great Britain and Ireland, and Defender of the true faith, with a gesture of joyful celebration of the Birthday of the Lord, in most joy and fortune, we enter into the new auspicious year 1612. Dedicated and consecrated with humble service and submission, from Michael Maier, German, Count Palatine, Doctor of Medicine and Philosophy, Knight and Poet Laureate.”

Vrij vertaald: Een groet op de verjaardag van de Heilige Koning, aan de meest aanbiddelijke en energieke heer en meest eminente James, koning van Groot-Brittannië en Ierland, en verdediger van het ware geloof, met een gebaar van vreugdevolle viering van de Verjaardag van de Heer, in de meeste vreugde en fortuin, gaan we het nieuwe gunstige jaar 1612 in. Toegewijd en ingewijd met nederige dienstbaarheid en onderwerping, van Michael Maier, Duitser, Graaf Palatijn, Doctor in de Geneeskunde en Filosofie, Ridder en Dichter Laureaat.

De eerste commerciële Engelse kerstkaart

Na deze eerste nieuwjaarsgroet duurt het nog eeuwen voordat we bij de eerste echte kerstkaart komen. We gaan naar het Londen in de 19e eeuw. Sir Henry Cole geeft schilder John Callcott Horsley de opdracht voor de kerstkaart. Hij was er op tijd bij in het jaar, het was 1 mei 1843. Op de kerstkaart, die in een oplage van 2.050 werd uitgegeven, staan meerdere afbeeldingen. De middelste afbeelding toont drie generaties die toast op de ontvanger van de kaart. De zijkanten zijn scènes van naastenliefde, met voedsel en kleding die aan de armen wordt gegeven. De middelste afbeelding is opvallend omdat een kind aan de wijn zit. De kaart is 13 bij 8 centimeter groot.

Eerste commerciële kerstkaart door  John Callcott Horsley

Het was een slim plan van Cole om de post meer een gewoonte te laten worden van de gewone mensen. Hij was immers betrokken bij postkantoren en Penny Post. Het kaartje koste je een shilling (en het verzenden een penny). Tegenwoordig is deze kaart wel iets meer waard. Deze  werd in 2001 door de Britse veilingmeester Henry Aldridge verkocht aan een anonieme bieder voor maar liefst £ 22.250.

Daarna werd de kerstkaart steeds populairder. Ze bevatten vooral vrolijke beelden van de natuur. En dan niet zozeer winterse tafereeltjes, maar eerder lenteplaatjes. Maar ook dieren en kinderen deden het goed op de creatieve kaarten. Want vorm, materiaal en decoratie waren zeer belangrijk in de eerste jaar (wanneer de drukkunst nog niet zo snel en makkelijk ging als nu). De Amerikaanse litho firma Prang en Mayer begint in 1873 met de productie van kerstkaarten voor de Britten, een jaar later introduceert hij deze traditie pas in Amerika.

Koninklijke kerstkaarten

Kerstkaart koninklijk huis

Queen Victoria begon in de jaren 1840 met haar eerste kerstkaart, maar pas vanaf 1923 wordt dit een gebruik in de koninklijke familie. Inmiddels versturen The Queen en The Duke of Edinburgh elk jaar ongeveer 750 kerstkaarten. Eigenlijk bevat deze altijd een familiefoto, net zoals bij de rest van de koninklijke familie. Deze foto wordt bijna altijd vrijgegeven en tegenwoordig ook op Instagram gezet. De kaart wordt ondertekent met ‘Elizabeth R’ en ‘Philip’. Deze kaart gaat natuurlijk naar familie, vrienden en andere leden van het koninklijk huis. Maar ook Britse en Commonwealth premiers, gouverneur-generaal en hoge commissarissen kunnen ook rekenen op een kaartje van de majesteit. Philip verstuurt daarnaast nog kaarten naar (militaire) organisaties die dicht bij hem staan.


Categorieën:

,

Geschreven door:


Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.