Gepubliceerd op 31 december 2023 | Laatst aangepast op 19 augustus 2024
Auld Lang Syne is een van die tijdloze liederen die jaarlijks wereldwijd worden gezongen wanneer de klokken middernacht slaan op oudejaarsavond. Maar wat is het verhaal achter dit iconische lied? Waarom heeft het de tand des tijds doorstaan en waarom is het zo onlosmakelijk verbonden met het vieren van het nieuwe jaar?
Schotse oorsprong Auld Lang Syne
Auld Lang Syne vindt zijn oorsprong in Schotland en werd voor het eerst opgetekend door de Schotse dichter Robert Burns in 1788. Hij vertelde ooit zelf dat hij het vers (gedeeltelijk) van een oude man heeft. De titel kan worden vertaald als “voor oude tijden” of “lang geleden”. Burns putte inspiratie uit traditionele Schotse volksliederen en gaf er zijn eigen poëtische draai aan. Het is voor het eerst gepubliceerd in deel vijf van Scots Musical Museum van James Johnsons.
Robert Burns staat bekend als de nationale dichter van Schotland en zijn bijdrage aan de Schotse literatuur is enorm. Auld Lang Syne is slechts een van de vele meesterwerken die hij heeft nagelaten. Het lied is doordrenkt met een gevoel van nostalgie en reflectie, waardoor het perfect past bij het afsluiten van het oude jaar.
De betekenis van de tekst
De tekst van Auld Lang Syne roept op tot het koesteren van oude vriendschappen en herinneringen, zelfs als de tijd voortschrijdt. Het herinnert ons eraan om niet te vergeten waar we vandaan komen en degenen die ons zijn voorgegaan. De eerste strofe introduceert het thema van vriendschap en nostalgie, de volgende strofen beschrijven de herinneringen aan zijn vriend, de laatste strofe roept op om de oude tijden te vieren. De krachtige woorden brengen een gevoel van saamhorigheid en verbondenheid met zich mee, waardoor het lied een universele aantrekkingskracht heeft. De tekst van Auld Lang Syne gaat over oude vrienden die wat drinken en herinneringen ophalen aan avonturen die ze lang geleden hebben beleefd. Er is geen specifieke verwijzing naar oud en nieuw (of Hogmanay).
De tekst van Auld Lang Syne en vertaling
Originele tekst van Robert Burns:
Should auld acquaintance be forgot,
and never brought to mind?
Should auld acquaintance be forgot,
and auld lang syne?
Chorus:
For auld lang syne, my jo,
for auld lang syne,
we’ll tak’ a cup o’ kindness yet,
for auld lang syne.
And surely ye’ll be your pint-stoup!
and surely I’ll be mine!
And we’ll tak’ a cup o’ kindness yet,
for auld lang syne.
Chorus
We twa hae run about the braes,
and pou’d the gowans fine;
But we’ve wander’d mony a weary fit,
sin’ auld lang syne.
Chorus
We twa hae paidl’d in the burn,
frae morning sun till dine;
But seas between us braid hae roar’d
sin’ auld lang syne.
Chorus
And there’s a hand, my trusty fiere!
and gie’s a hand o’ thine!
And we’ll tak’ a right gude-willie waught,
for auld lang syne.
Chorus
Engelse tekst:
Should old acquaintance be forgot,
and never brought to mind?
Should old acquaintance be forgot,
and auld lang syne?
Chorus:
For auld lang syne, my dear,
for auld lang syne,
we’ll take a cup of kindness yet,
for auld lang syne.
And surely you’ll buy your pint cup!
and surely I’ll buy mine!
And we’ll take a cup o’ kindness yet,
for auld lang syne.
Chorus
We two have run about the hills,
and picked the daisies fine;
But we’ve wandered many a weary foot,
since auld lang syne.
Chorus
We two have paddled in the stream,
from morning sun till dine;
But seas between us broad have roared
since auld lang syne.
Chorus
And there’s a hand my trusty friend!
And give me a hand o’ thine!
And we’ll take a right good-will draught,
for auld lang syne.
Chorus
Nederlandse tekst:
Zouden oude bekenden vergeten moeten worden, en nooit in herinnering gebracht?
Zouden oude bekenden vergeten moeten worden, en voor oude tijden?
Refrein:
Voor oude tijden, mijn beste,
voor oude tijden,
nemen we nog een kopje vriendelijkheid,
voor oude tijden.
En zeker, jij zult je pint kopen!
en zeker, ik zal de mijne kopen!
En we zullen nog een kopje vriendelijkheid nemen, voor oude tijden.
Refrein
Wij beiden hebben rondgerend over de heuvels, en fijne madeliefjes geplukt;
Maar we hebben vele vermoeiende stappen gezet, sinds oude tijden.
Refrein
Wij beiden hebben gepeddeld in de beek,
van ochtendzon tot het diner;
Maar zeeën tussen ons hebben luidruchtig geklonken sinds oude tijden.
Refrein
En hier is een hand, mijn betrouwbare vriend!
En geef me een hand van jou!
En we zullen een flinke teug nemen,
voor oude tijden.
Refrein
De melodie
De melodie van Auld Lang Syne is een tijdloze en herkenbare deun die wereldwijd geassocieerd wordt met het vieren van het nieuwe jaar. Hoewel de oorsprong van de melodie niet precies aan één componist kan worden toegeschreven, is het bekend dat de Schotse dichter Robert Burns het gedicht in 1788 schreef en het later werd gekoppeld aan verschillende bestaande melodieën. De gangbaarste melodie die we vandaag associëren met het lied is verfijnd door muziekuitgever George Thomson rond 1800.
Komt de melodie je bekend voor? Dat kan kloppen, want in Nederland wordt deze ook gebruikt voor Wij houden van Oranje van André Hazes. Beethoven schreef zelfs een arrangement van Auld Lang Syne als onderdeel van zijn 12 Schotse volksliederen uit 1814. Cliff Richard gebruikte de melodie voor zijn Millennium Prayer in 1999.
Nieuwjaarstraditie
Waarom zingen mensen dit lied specifiek tijdens de overgang naar het nieuwe jaar? De traditie vindt zijn oorsprong in Schotland, waar de Schotten tijdens hun nieuwjaarsvieringen, Hogmanay, vlak voor middernacht dit lied zongen. De feestvierders staan in een cirkel en houden elkaars handen vast. Aan het begin van het laatste couplet (‘And there’s a hand my trusty friend’) kruisen ze hun armen over hun lichaam zodat hun linkerhand de hand van de persoon aan hun rechterkant vasthoudt en andersom. Als het liedje is afgelopen gaat iedereen, nog steeds elkaars hand vasthoudend, naar het midden.
Het lied verspreidde zich in de 19e eeuw door middel van Schotse emigranten geleidelijk over de hele wereld. Het zingen van Auld Lang Syne bij de klokslag van middernacht symboliseert het afscheid nemen van het oude jaar en het omarmen van het nieuwe.
Behalve op oudejaarsavond kun je het lied ook horen tijdens Burns Night, de Edinburgh Military Tattoo, tijdens defilés van de Royal Navy en andere militaire bijeenkomsten.
Meer informatie
Voor meer verhalen over de tradities van het Verenigd Koninkrijk kijk je hier.
