Verrassend en vernieuwend Birmingham

Birmingham, de stad die ik eigenlijk alleen maar kende van Cadbury. En de fabriek van deze heerlijke chocolade ligt nog niet eens echt in de stad, maar aan de rand in Bourneville. Ondanks dat het de tweede stad van Groot-Brittannië is, kon ik voor de rest niets opnoemen wat me daar heen zou brengen. Waarschijnlijk was dat ook de reden dat ik er nog nooit geweest was. Totdat ik werd uitgenodigd op een tocht met een narrowboat en deze vlakbij Birmingham zou beginnen. De perfecte reden om beide te combineren en de stad te gaan verkennen.

We vliegen van Schiphol naar Birmingham. Vanuit het vliegtuig zien we de zon in de stad schijnen, tussen de buien door. Dat belooft wat moois, want de voorspellingen zijn niet al te best. Vanaf het vliegveld pakken we de Air-Rail naar het treinstation. Dit gratis bestuurderloze-wagentje brengt ons binnen twee minuten naar het station, waar we al snel in een trein naar New Street kunnen springen. Birmingham New Street is één van de vele stations die de stad kent en is in 2015 geheel vernieuwd. Sindsdien heet het officieel Grand Central, maar voor de meeste blijft het New Street (zo vonden wij hem ook op de website van National Rail).
Op weg naar ons hotel, Ibis Style Centre , stuiten we op nog meer vernieuwing in de stad. Bij Victoria Square, het hart van het centrum, ligt het open voor Paradise . Een groots project voor kantoren, winkels, restaurants en een hotel. In 2015 zijn de werkzaamheden begonnen en in 2026 zal alles klaar moeten zijn. Gedeeltes zullen tussendoor worden opgeleverd, maar voor nu betekend het nog even dat we om de werkzaamheden heen moeten lopen.

Dag 1: Birmingham’s Jewelry Quarter

Eenmaal bij het hotel ingecheckt gaan we naar het Jewelry Quarter . Zoals de naam al doet vermoeden worden we hier omgeven door de juweliers. Dit was echter in de hoogtijdagen niet zo. In begin 1900 waren hier vooral de fabrieken/werkplaatsen gevestigd, niet alleen voor juwelen, maar ook voor ‘metal toys’ (bijvoorbeeld vergulde knoppen, dopspeldjes, spelden). Ook een ander groots product van vroeger werd hier gemaakt. De Birmingham pen, de metalen penpunten (nibs) van John Mitchell veroverde de wereld en verdreef de ganzenveer. In 1850 kwam de helft van de pennen op de wereld uit Birmingham. Om hier meer van te weten te komen kun je zelfs naar het Pen Museum .

Ik heb echter een rondleiding bij het Jewelry Quarter Museum geboekt en loop daarom door. In dit museum krijgen we in de eerste ruimte de verscheidenheid van juwelen te zien. Naast natuurlijk goud en zilver worden er bijvoorbeeld ook sieraden van gesteentes, veren, schelpen en hout gemaakt. Op een andere verdieping wordt er meer verteld over het juwelen maken van goud/zilver en de geschiedenis van het Jewelry Quarter. Hier begint ook onze tour door de voormalige werkplaats van Smith & Pepper. Ooit een groots juweliersbedrijf, maar in 1981 moesten ze de deuren sluiten vanwege de crisis. Dat hebben ze heel letterlijk gedaan, de deuren bleven gesloten, waardoor het er nu nog steeds zo uitziet als toen.
Samen met onze gids stappen we eerst in het verkoopkantoor. De juwelen werden niet in een winkel verkocht, maar op bestelling. Eventueel wel voor een winkel in het centrum, maar niet in het juwelenkwartier. Daar kwamen de eerste winkels pas rond 1970/1980, toen het al moeilijk ging met Smith & Pepper.

In de tweede ruimte kun je nog beter zien dat de tijd hier heeft stilgestaan. In het kantoor vertelt de gids nog meer over de werkwijze van het bedrijf. Dat alles werd gewogen (want verkocht per gewicht) en opgeschreven. Alle documentatie staat er nog, net zoals een half opgedronken kopje thee.
We dalen af naar de werkruimte. Eerst naar het kantoortje hier, waar de juwelen werden gecontroleerd en het goud werd gewogen. Dit laatste werd gedaan voordat de materialen naar de makers ging en nadat het werk was gedaan. De werknemers mochten maar een vast percentage aan goud ‘verliezen’. Tijdens het werken met goud ging namelijk altijd wat verloren.
Op de werkplaats gaat de gids aan het werk. Hij gebruikt de technieken van vroeger. Hoe ze gaatjes boren, figuren zagen, stempels gebruiken en alles polijsten. Een jongetje vraagt “Is that real gold?”. Waarop het antwoord “It’s real fake gold” een beetje voor verwarring bij hem zorgt. Als het mannetje iets later dezelfde vraag stelt en ook weer hetzelfde antwoord terug krijgt, laat zijn moeder van zich horen. “Hij wil alleen maar weten of het de moeite van stelen waard is”. Tja de gids verzekerd hem dat hij het zeker wel voor vijf pence kan verkopen, of één… De gids laat ook zeer vakkundig zien hoe ze vroeger door middel van blazen het vuur gebruiken om het goud te laten smelten.

Vol met informatie verlaten we het museum, al een stuk wijzer geworden over Birmingham gaan we weer richting het centrum. Waar het tijd is geworden voor het avondmaal. We strijken neer bij theater en pub The Old Joint voor een awardwinning pie. We weten een plekje op het balkon te bemachtigen (eigenlijk moet je die van tevoren reserveren) en hebben zo een goed uitzicht over dit prachtige pand. Dit Grade II-listed gebouw is ooit gebouwd als bibliotheek, waarna het een bank en uiteindelijk dus een pub werd.

Foto’s Jewelry Quarter

Dag 2: Van Shakesbear tot Shakespeare

In de ochtend van de tweede dag beginnen we met een bustour door de stad, want wat heeft Birmingham nog meer te bieden dan alleen de juwelen? De Big Brum Buz (helaas inmiddels gestopt) vertrekt vanaf Victoria Square, waar we inmiddels een snelle route vanuit het hotel naartoe hebben gevonden. Helaas, vandaag geen mooie open rode bus, door problemen met de bus is het een grijze dichte dubbeldekker geworden. Daar is de uitleg echter niets minder op. Victoria Square is, naast de plek voor nieuwbouw, ook de locatie van het Council house en de Town Hall. Maar in dezer dagen huist er ook een aantal beren. Het is de laatste week van de Big Sleuth, waarin 100 beren de stad verrijken. De lievelingsbeer van de gids op de bus is de Shakesbear en laten wij die vanochtend nog net gespot hebben.

We vertrekken eerst richting het Jewelry Quarter, bekend terrein en zodoende kan ik alle informatie van gisteren nog even laten bezinken. De bus verlaat de juwelenbuurt vlak bij het hotel waar ook Coffin Works is gevestigd. Een museum over doodskisten, en dan niet zozeer het houtwerk maar de bekleding. Hier zat vroeger het bedrijf wat o.a. de bekleding van de doodskist van Winston Churchill heeft verzorgd.
Via het Blu Radisson hotel, langs de Mailbox en door Broad Street gaan we het centrum uit. In Broad Street weten we niet welke kant we op moeten kijken. Rechts het Baskerville House, Hall of Memory en de Birmingham Library. Links hebben we uitzicht op het Holiday Inn hotel en The Cube. Rechts zien we het Birmingham Repertory Theatre en Symphony Hall. En dat allemaal op zo’n 300 meter en dan zijn nu de standbeelden nog weggehaald vanwege werkzaamheden. Buiten het centrum rijden we langs Edgbaston (cricket), de universiteit, Birmingham Wildlife Conservation Park en één van de woonhuizen van J.R.R. Tolkien. We rijden de stad weer binnen via Custard Factory en The Crown, de oudste pub van de stad. Via St Chad’s Cathedral en het Snow Hill treinstation keren we weer terug naar Victoria Square.

Foto’s bustour

Overspoeld door informatie lopen we terug naar het Snow Hill station, hier pakken we namelijk (na een broodje) de trein naar Stratford-upon-Avon. Deze wereldberoemde plaats is de geboorteplek en laatste rustplaats van William Shakespeare. Na een bezoek aan de toeristeninformatie gaan we naar de markt, die we aan de andere kant van het kanaal zien. Te veel leuke spulletjes, te weinig plek nog in de koffer. Toch kopen we iets voor mijn neefje, voor mezelf houd ik me in, we zijn hier tenslotte voor de bekendste schrijver aller tijden.

We gaan eerst naar de plek waar het begon, het Shakespeare’s Birthplace is tegenwoordig een museum. Voordat we het echte huis bezoeken komen we eerst in het nieuwe gedeelte van het museum, waar we spullen zien van en over de toneelschrijver, dichter en acteur.
Shakespeare is niet alleen in dit huis geboren, maar ook opgegroeid. Hij woonde daar zelfs nog de eerste vijf jaar van zijn huwelijk met zijn vrouw Anne Hathaway. Na de dood van William’s vader in 1601 erfde William Shakespeare zijn geboortehuis. Er werd een herberg gevestigd, Maidenhead. Het huis bleef echter altijd in de familie. Echt een huis met geschiedenis dus, en dat is binnen ook te zien.
Na het museum kom ik via de tuin in het huis, dat helemaal te bezichtigen is. Van slaapkamer, keuken en hall tot de slaapkamers (en geboortekamer) boven. In de tijd dat het gebouw als herberg diende is het uitgebouwd, wat duidelijk te zien is. Eenmaal buiten vallen we midden in Romeo en Juliet. Dat door twee toneelspelers levendig wordt vertolkt.

Na Shakespeare’s geboortehuis is het tijd voor zijn ‘nieuwe huis’. Op de plek van New Place woonde William Shakespeare van 1597 tot zijn dood in 1616. Zijn huis is echter in 1759 vernietigd. Er werd echter een tuin ingericht om de belangrijkheid van de plek te laten zien.

Nu komen we binnen op de plek waar vroeger de deur was, echter stappen we nu in de tuin naar binnen. In een tuin vol met kunst, zoals een wereldbol uit 1600 (met de as door Stratford-upon-Avon) en een kistje wat Shakespeare’s rijkdom laat zien. Bij een tafel krijgen bezoekers uitleg over de locatie. Wij lopen echter een rondje in de tuin langs allerlei kunstwerken, een buxustuin en een groot grasveld met beelden.
Als we het huis binnenlopen komen we in een gemoderniseerd vakwerkhuis. Eigenlijk is het het huis van de buren van Shakespeare, het stamt uit 1530, maar bevat nu Shakespeare’s New Place tentoonstelling. De geschiedenis is naast in tekst ook in beeld gebracht door middel van spullen en kleine animaties. Deze zien we door kijkgaten (vaak op kinderhoogte). Boven lopen we tegen de familie op, tenminste poppen van de Shakespeare’s met een beeldscherm als hoofd.

In het testament van Shakespeare kunnen we lezen dat het huis dat vroeger hiernaast stond overging op zijn dochter Susanne. Zij kwam hier dan ook na de dood van haar vader wonen.
Daarvoor verliet zij haar woning (Hall’s Croft ) aan de Old Town, hetgeen onze volgende stop is. Dat huis is in 1613 speciaal voor de familie gebouwd, maar was toen nog veel kleiner dan nu. De latere eigenaren hebben het gebouw namelijk flink uitgebreid. Het huis bevat echter nog steeds originele elementen zoals een stenen vloer en vuurplaats.

Nadat we een groep Japanners hebben ontlopen in de winkel/ontvangstruimte, lopen we het gebouw verder in en komen we in de vroegere hal van Elizabeth. Hierna zien we de huiskamer, hier kwamen de mensen binnen en werden ze ontvangen voor sociale gelegenheden (zoals etentjes). Via de vroegere gang zien we nog de keuken (van na Elizabeth) en bezichtigen we boven de slaapkamers en een tentoonstelling over John Hall’s werk als arts.

Daarna vervolgen we onze Shakespeare-tocht naar zijn laatste rustplaats. Deze is namelijk nog iets verder dan Hall’s Croft in de Holy Trinity Church . Een klein kerkje, verscholen achter de bomen. Het kerkje is gratis te bezoeken; om de graven (die bij het koor liggen) te bezichtigen moet je echter een kleine vergoeding betalen. William ligt er samen met zijn vrouw Anne en andere familieleden. Naast de laatste rustplaats is er ook een borstbeeld van William Shakespeare te zien. Deze is door zijn weduwe en vrienden in 1623 geplaatst.

Doordat we alle Shakespeare highlights in sneltreinvaart hebben bekeken hebben we dorst gekregen. Omdat het ook nog eens begint te druppen is het tijd geworden voor de pub. Wanneer de dorst gelest is en het zonnetje weer schijnt gaan we weer op pad richting het centrum van Stratford-upon-Avon. Langs de Shakespeare’s Schoolroom & Guildhall , het is echter inmiddels te laat om nog een museum te bezoeken.

In High Street hebben we nog net geluk. Het is Herritage Week en daarom hebben verschillende gebouwen open huis, zo ook Harvard House. We mogen nog net naar binnen om de woning uit 1596 te bezichtigen. Thomas Rogers, die het huis liet bouwen, was een succesvol slager en wethouder. Dit laatste deed hij samen met de vader van William, John Shakespeare. Het is een mooi vakwerkhuis waar niet te veel meubels in staan, waardoor we het huis zelf goed kunnen bekijken. Niet alles is nog origineel, maar her en der zijn nog echte oude elementen. Zo is er nog een stukje van de originele muurschildering te zien en een ruitjesraam.

Helaas, het is inmiddels te laat om nog echt te shoppen als wij het huis uitkomen. De meeste winkels zijn dicht of staan op het punt de deuren te sluiten. Toch lopen we nog door de straten van Stratford-upon-Avon, gewoon om de mooie vakwerkhuizen te bekijken en de sfeer te proeven. Wat een gezellig stadje, wat ook leuk is voor de mensen die niets met Shakespeare hebben. Het ademt geschiedenis (en er zijn vele leuke zelfstandige winkels).

Na het aanschouwen van de teddybeer-, kerst- en Peter Rabbit-winkel gaan we naar de tearoom tegenover het geboortehuis van Shakespeare. Thee met een scone, om de dag af te sluiten.
We pakken de trein weer terug naar Birmingham, de stad waar een levendige Indische gemeenschap woont. Dat is ook te merken aan de vele curry restaurants. Ik bestel deze avond mijn viscurry bij Pushkar , zij wonnen de ”Best in Birmingham’ award bij de English Curry Awards event 2017”. De (misschien iets te) pittige viscurry valt in ieder geval bij mij in de smaak.

Foto’s Stratford-upon-Avon

Dag 3:

Vandaag gaan we Birmingham weer tijdelijk verlaten, vanmiddag gaan we namelijk op een narrowboat varen. We hebben de ochtend echter nog de tijd om van de stad te genieten. Het wordt een rondje kerken, beginnend met Birmingham Cathedral uit 1715. De kathedraal, die tegenover de The Old Joint ligt, is één van de kleinste kathedralen in het land. Architect Thomas Archer heeft de kerk gebaseerd op de kerken in Rome. Een klein, maar mooie kerk.

Birmingham heeft nog een andere kathedraal, St Chad. Grootser en met een prachtig beschilderd plafond. Het gebouw heeft duidelijk pas nog een renovatie gehad. De kleuren spatten ook van het orgel af. De derde en voorlopig laatste kerk die we bezoeken is St Pauls, deze blijkt echter gesloten. Daarom gaan we naar onze hoofddoel van deze ochtend: Birminghams Museum & Art Gallery . Deze ligt achter het Counsil House, midden in de werkzaamheden. Het is dan ook even naar de ingang zoeken, maar daarna voelen we ons gelijk overmeesterd door de grote hal. Binnen is niets van de bedrijvigheid buiten te merken. Het museum bestaat uit verschillende onderdelen: de geschiedenis van de stad, van de wereld en een kunstgalerie. Deze volgorde houden wij ook aan.
Ondanks dat we hier pas twee dagen zijn herkennen we Birmingham al. Niet zozeer de beginperiode, waar de stad begon als dorp en vanwaar nog oude opgravingen in het museum te vinden zijn. Maar vooral de industrietijd, waarin de pennen, juwelen, knopen en allerlei andere handvaardigheden verschijnen. Ook de Tweede Wereldoorlog komt aan bod. Na Londen en Liverpool heeft Birmingham de meeste schade opgelopen door bombardementen.

In het laatste gedeelte van de tentoonstelling laten inwoners van Birmingham hun stad zien. Wat vinden zij belangrijk en waar zijn ze trots op? Aston Villa (voetbalclub) en Ozzy Osbourne (geboren in Birmingham) ontbreken natuurlijk niet.

Daarna loop ik door naar een iets algemener deel, waar ook mummies liggen en andere attributen uit verschillende culturen. De kunstcollectie van het museum gaat van klassiek tot modern, voor ieder wat wils dus. Ik heb echter niet te lang de tijd om bij alles stil te staan, het is namelijk tijd om boodschappen te gaan doen. We leven de komende dagen namelijk op een boot en moeten zelf voor ons ontbijt zorgen. Gelukkig is er een grote supermarkt vlak bij het New Street station, vanwaar we naar Bromsgrove gaan. Hier nemen we de taxi naar de Old Wharf van Anglo Welsh in Tradebigge waar ons bootavontuur begint.

Foto’s dag 3

Meer informatie Birmingham

Officiële toeristeninformatie Birmingham: visitbirmingham.com
Officiële toeristeninformatie Stratford-upon-Avon: visitstratforduponavon.co.uk
Shakespeare Birthplace Trust: shakespeare.org.uk

Lees meer over ons narrowboat avontuur of over Birmingham voor shop- en chocoholics. 

Video Birmingham

Janie | 2017