Gepubliceerd op 23 februari 2023 | Laatst aangepast op 26 september 2024
Schotland staat bekend om zijn prachtige landschappen, historische monumenten en vriendelijke bevolking. Maar wist je dat het ook beroemd is om zijn heerlijke gerechten en dranken? Van haggis tot single malt whisky, er is een overvloed aan verrukkelijke specialiteiten die je moet proberen tijdens je bezoek. Wij schotelen je een mooi rijtje Schots eten en drinken voor.
Het Schotse eten en drinken is een belangrijk onderdeel van de Schotse cultuur en heeft een rijke geschiedenis en traditie. Je smaakpapillen gaan genieten tijdens je reis door Schotland. Er is een breed scala aan lekkernijen te ontdekken, van traditionele gerechten tot moderne culinaire hoogstandjes. Of je nu op zoek bent naar een uitgebreid ontbijt, een snelle lunch of een feestelijke maaltijd, het Schotse eten en drinken biedt iets voor iedereen.
Ontbijt
Wanneer je een dagje typisch Schots eten en drinken wil nuttigen begint het natuurlijk met een ontbijtje. We hebben twee opties voor je om de dag te beginnen.
Full Scottish Breakfast
Een Full Scottish Breakfast is een uitgebreid ontbijt. Typische gerechten die deel uitmaken van een Full Scottish Breakfast zijn onder meer spek, worstjes, black pudding (bloedworst), witte bonen in tomatensaus, eieren (meestal gebakken, maar soms ook gepocheerd of gekookt), champignons, gegrilde tomaten en haggis. Hierbij krijg je vaak nog toast, brood of tattie scone.
Het verschilt vooral van een Full English Breakfast door de haggis, bloedworst (black pudding) en tattie scone. Over al deze gerechten later meer.
Scottish Porridge
Scottish Porridge is een traditioneel Schots ontbijtgerecht dat bestaat uit havermoutvlokken, water of melk en een snufje zout. Het is een eenvoudig, voedzaam en gezond gerecht, dat Schotten al eeuwen eten.
Het bereiden van Scottish Porridge is vrij eenvoudig. Je kookt de havermoutvlokken langzaam in water of melk totdat ze een dikke, romige consistentie hebben. Daarna doe je er een snufje zout bij voor de smaak en dien je het op in een kom of bord. Je kan er nog verschillende toppings aan toevoegen, zoals bruine suiker, fruit, noten, zaden of honing.
Het belangrijkste verschil met gewone porridge is het gebruik van grovere havermoutvlokken en de soms hartige topping van zout en boter.
Schotse lunch, voor- of bijgerechten en tussendoortjes
Maar ook voor de rest van de dag zijn er keuzes genoeg voor typisch Schots eten en drinken. Deze gerechten uit Schotland worden als lunch, tussendoortje of bij het avondeten gegeten.
Black Pudding
Black Pudding is een traditioneel Schots gerecht en maakt vaak deel uit van een Schots ontbijt. Het is een bloedworst die men maakt van bloed (koe of schaap), vet en havermout, en is gekookt in een puddingvorm.
Black Pudding heeft een rijke historie en de Schotten eten het al eeuwen. Het was oorspronkelijk een manier om voedsel te bewaren, omdat het bloed lange tijd houdbaar bleef en de havermout en het vet het bloed tegen bederving beschermden.
Er zijn vele verschillende recepten voor Black Pudding, en elk gebied heeft zijn eigen tradities en variëteiten. Het is een veelzijdig gerecht dat op verschillende manieren kan worden bereid en geserveerd. In Schotland kun je ook soms gefrituurde bloedworst in beslag kopen.
Scotch Broth
Scotch Broth is een traditionele Schotse soep die gemaakt is van lamsvlees, gerst, wortelen, uien, selderij en andere groenten. Je kan het ook maken met andere soorten vlees, maar lamsvlees is traditioneel het meest gebruikelijk. Het recept voor Scotch Broth varieert van streek tot streek en van familie tot familie, en er zijn talloze variaties en aanpassingen van het basisrecept. Je kunt Scotch Broth eten als lunch, voorgerecht of als een lichte maaltijd.
De naam “Scotch Broth” komt van het Oud-Engelse woord “broth” wat “soep” betekent en “Scotch” wat verwijst naar Schotland. Het is een eenvoudig gerecht dat vooral in de wintermaanden erg populair is, omdat het warm en voedzaam is.
Cullen Skink
Cullen Skink is een andere traditionele Schotse soep die bestaat uit gerookte schelvis, aardappelen, uien en room/melk. Dit alles samen zorgt voor een dikke soep. Het is een warme en comfortabele maaltijd die perfect is voor koude winterdagen. Het dankt zijn naam aan de stad Cullen in Moray, aan de noordoostkust van Schotland. Cullen Skink serveert men als voorgerecht of als een lichte maaltijd en is een must-try voor iedereen die op zoek is naar een unieke ervaring met Schotse gerechten.
Tattie Scone
Een Scottish Tattie Scone is een plat brood dat gemaakt is van aardappelen, bloem, zout en boter. Het is een eenvoudig gerecht dat bij het ontbijt kan gegeten worden, of als bijgerecht bij andere gerechten zoals Haggis of Black Pudding.
Je maakt tattie scones door aardappelen te koken en te pureren, en vervolgens te mengen met bloem, zout en boter. Het deeg vervolgens uit te rollen tot een platte koek en te bakken op een bakplaat of pan.
De tattie scone heeft een zachte textuur en een milde aardappelsmaak. Je kunt het hartig eten, zoals bij het Schotse ontbijt, maar ook zoet met jam.
Scotch Pies
Scotch pies zijn een populaire snack voor onderweg en bestaan uit een krokant deegje met een vulling van vlees, groenten en kruiden. Ze zijn gemakkelijk te vinden in bakkerijen en winkels en zijn perfect als een tussendoortje of als een volwaardige maaltijd. Oorspronkelijk komen ze uit de Schotse Hooglanden.
De korst van de Scotch Pie is knapperig en gemaakt van een mengsel van bloem, boter en water. De vulling bestaat meestal uit gehakt van lamsvlees, rundvlees of varkensvlees, op smaak gemaakt met ui, zout, peper en andere kruiden naar smaak. Scotch Pies kun je eten met een scheutje ketchup of mosterd.
Rumbledethumps
Rumbledethumps is een traditioneel Schots bijgerecht bij vlees, zoals gebakken ham, worstjes of gebakken kip. Het gerecht is gemaakt van aardappelen, kool en uien, die de Schotten dan koken en vervolgens gestampt tot een grove puree. Daarna gaat het met wat kruiden in de oven.
De naam Rumbledethumps komt waarschijnlijk van het geluid dat de groenten maken tijdens het stampen. Het gerecht is populair in Schotland vanwege de eenvoudige en hartige smaak, en omdat het een geweldige manier is om kool en andere groenten te gebruiken die overblijven van andere maaltijden.
Schotse hoofdgerechten
Haggis
Haggis is het nationale gericht van Schotland en is één van de meest authentieke Schotse gerechten. Het bestaat uit schapenmaag gevuld met schapenhart, -long en -lever, vermalen met dierlijk vet (reuzel), ui, havermout, peper, zout, kruiden en bouillon. De Haggis krijg je vaak met neeps en tatties (gekookte koolraap en aardappelen). Het is een populaire keuze voor Burns Night, een jaarlijks Schots feest ter ere van de dichter Robert Burns.
Als toerist zul je misschien gruwen van de ingrediëntenlijst, maar geloof ons, het is echt niet zo vies als dat het klinkt. Wij zijn niet dol op ingewanden, maar de eerste keer toen we Haggis proefden waren we blij verrast.
Schotse nagerechten en zoetigheden
Ons favoriete deel van dit Schots eten en drinken artikel, de toetjes en andere heerlijke zoetigheden uit Schotland.
Scottish Tablet – Een Schots Deligh
Scottish tablet is een typisch Schots snoepgoed dat is gemaakt van suiker, room en boter. Het is een soort fudge, maar heeft een unieke, zachte en korrelige textuur. Scottish tablet is vaak in vierkanten of rechthoeken gesneden en is beschikbaar in verschillende smaken, waaronder vanille, chocolade en rozijn.
Het recept voor Scottish tablet gaat al generaties lang over in families en is een typisch Schots gerecht. De Schotten maken het vaak thuis. Maar gelukkig is Scottish tablet ook gewoon verkrijgbaar in winkels.
Scottish tablet is voor tijdens feesten, evenementen of gewoon als tussendoortje. Het is ook een ideaal cadeau om te gegeven aan vrienden en familie.
Black Bun
Black Bun is een cake die de Schotten vaak eten tijdens Hogmanay, de viering van oudejaarsavond in Schotland. Het heeft een rijke fruitvulling die is omhuld met een dikke laag deeg.
De naam ‘Black Bun’ komt van de donkere kleur van het deeg, dat is gemaakt van volkorenmeel, melasse en specerijen zoals kaneel, nootmuskaat en gember. De vulling bestaat meestal uit gedroogd fruit, zoals rozijnen, krenten, pruimen en dadels. Dit fruit is eerst geweekt in whisky of brandy.
Black Bun wordt traditioneel gemaakt in een grote bakvorm en vervolgens in plakjes gesneden en geserveerd als dessert op oudejaarsavond. Naast de cake staat vaak een glas whisky, om de smaak nog meer uit te laten komen.
Shortbread
Shortbread is een traditioneel Schots koekje dat bestaat uit simpele ingrediënten zoals bloem, suiker en boter. Dit bak je tot een krokant en zacht koekje met een heerlijke smaak. Shortbread is een populaire keuze voor de kerst en is ideaal als cadeau of geserveerd bij een kopje thee.
Het fijne aan dit overheerlijke koekje is dat je hem ook heel simpel zelf kan maken, lees daarvoor het Schots (millionaire’s) shortbread recept.
Sticky Toffee Pudding
Sticky Toffee Pudding is een traditioneel Schots nagerecht die bekend staat om zijn intense zoete smaak en zachte, smeuïge textuur. Het is gemaakt van een cakeachtige basis van dadels, boter, suiker en melk, en daarna overgoten met een warme saus van suiker, boter en melk.
Deze zoete lekkernij is ontstaan in Aberdeenshire en is sindsdien een populaire keuze geworden voor Schotse gastronomie en heeft zich verspreid over de hele wereld. Al zeggen ook pubs in Yorkshire en Cumbria in Engeland dat zij de uitvinders zijn van dit toetje… Hoe dan ook, het is een heerlijke afsluiting van een Schotse maaltijd.
Clootie Dumplings
Clootie Dumplings zijn een traditionele Schotse dessert die is gemaakt van een mengsel van bloem, suiker, rozijnen en kruiden. Het mengsel is op een doek gedraaid en gekookt in gezout water. Het lijkt een beetje op Christmas Pudding, maar is minder zwaar. Vaak krijg je bij Clootie Dumplings custard of room.
Cranachan
Cranachan is een andere populaire dessert in Schotland. Het is gemaakt met geroosterde havermout, room, aardbeien en whisky. Dit dessert is gebaseerd op de traditionele Schotse havermout, en heeft een frisse, zoete smaak en een stevige textuur. Vaak gegeten bij een feestelijke maaltijd, zoals Schotse huwelijken en andere speciale gelegenheden.
Wat Cranachan zo uniek maakt, is de combinatie van de klassieke smaken van havermout en whisky, samen met de frisse, zoete smaak van de aardbeien en room. Cranachan is gemakkelijk te maken en kun je vaak bestellen in restaurants in Schotland.
Gefrituurde Mars
Is het een mythe of eten de Schotten echt gefrituurde Mars? Gefrituurde Mars is de bekende chocoladereep gewikkeld in deeg en vervolgens gefrituurd. Het resultaat is een warm, chocolade-achtig en krokant gerecht waar heel Glasgow warm voor loopt. Tenminste, zo gaat het verhaal. In Glasgow is de gefrituurde Mars echter echt niet op iedere straathoek te koop, maar wel bij enkele frituurzaken.
De deep-fried Mars bar, of battered Mars bar, ontstond waarschijnlijk in de jaren 80 in Schotland, toen frituurwinkels begonnen te experimenteren met het frituren van allerlei soorten snoep. De Schotten zijn er echter niet trots op, het is natuurlijk ook niet heel culinair (en zeker niet gezond).
Tunnock’s Tea Cakes en Caramel Wafer
Tunnock’s Tea Cakes zijn een bekend Schots tussendoortje dat bestaat uit een luchtige marshmallow bedekt met melkchocolade en een koekje als bodem. Het is heerlijk bij de thee. Net zoals de Caramel Wafer, een echte energieboost. Het bedrijf achter de ‘koekjes’ is Tunnock’s, wat is opgericht in 1890. Het bedrijf produceert verschillende soorten koekjes en chocolade, maar de Tea Cakes en Caramel Wafer zijn het bekendst.
Schotse drankjes
Een Schotse maaltijd kan natuurlijk niet zonder een Schotse drank, daarom sluiten wij dit artikel over Schots eten en drinken af met typische drankjes uit Schotland. Al drinken de Schotten ook gewoon thee…
Scotch Whisky
Scotch whisky is een andere grote trots van Schotland en is over de hele wereld gewaardeerd voor zijn subtiele smaken en verfijnde aroma’s. Er zijn veel verschillende soorten Scotch whisky, variërend van de lichtere Lowland-whiskys tot de volle en turfachtige Islay-whiskys. De meest bekende regio’s voor de productie van Scotch whisky zijn Speyside, Islay en de Highlands.
Lees meer: Schotse whisky: distilleerderijen in Schotland en meer
Irn Bru
Irn Bru is de nationale Schotse softdrink en is vaak een soort alternatief voor cola. Het is een zoete en koolzuurhoudende drank die bekend staat om zijn unieke smaak. Soms omschrijft men het oranje drankje als vloeibare kauwgomballen. Wij kunnen echter niet echt een label op de smaak plakken. Het recept voor Irn Bru is dan ook geheim en wordt al generaties lang overgedragen.
Irn Bru is voor het eerst gemaakt in 1901 en heeft sindsdien een cultstatus verworven onder Schotten. Irn Bru is te koop in verschillende smaken en is verkrijgbaar in winkels, pubs en restaurants.
Meer informatie Schots eten en drinken
Mis je de Scotch Egg op de lijst? Het zal je waarschijnlijk verbazen, maar de Scotch Egg is niet Schots. Er zijn veel verhalen, maar geen één leidt naar Schotland. Het is waarschijnlijker dat het Engels is. Waar het dan zijn naam aan te danken heeft, is voor ons een groot raadsel.
Wat is jouw Schots lievelingsgerecht of ga je meer voor de Schotse drank?
Lees meer over Brits eten en drinken of over Schotland.
2 reacties op “Schots eten en drinken: De smaken van Schotland”
Als Schotse doedelzakband is je websitepagina over Schotland voor ons een boeiende inspiratiebron voor onze St-Andrews’ Night!
Ik ben blij dat ik deze website gevonden heb.
Toch een opmerking: Haggis wordt inderdaad gegeten met “neeps and tatties”, waarbij “neeps” staat voor “turnips”, en dat zijn rapen, geen knolselder 😉
Philippe Vervoort
P.M.
Clan Hay Pipe Band
Je hebt helemaal gelijk, we waren blijkbaar zo uitgehongerd dat we deze fout hebben gemaakt 😉. We hebben het gelijk aangepast. Dankjewel en veel plezier met jullie St-Andrews’ Night.