Gepubliceerd op 23 mei 2021 | Laatst aangepast op 18 juli 2024
Het Verenigd Koninkrijk telt maar liefst 15 nationale parken. Ze zijn alle anders, met hun eigen karakter. Wat ze allemaal gemeen hebben? Het zijn 15 parken waar je adembenemende vergezichten hebt en kan genieten van wat de natuur te bieden heeft.
Al de nationale parken bevinden zich in Groot-Brittannië. Noord-Ierland heeft (nog) geen officieel National Park. Mourne Mountains (in het zuidoosten) staat wel op de nominatie. We houden je hierover natuurlijk op de hoogte. Maar als je alle nationale parken van het Verenigd Koninkrijk wil bezoeken kun je voorlopig Noord-Ierland nog overslaan. Al zijn de Mourne Mountains natuurlijk wel prachtig om te bezoeken.
Engeland kent de meeste nationale parken, maar liefst tien, in Wales vind je er drie en twee in Schotland. Hieronder vind je een kaart met al de nationale parken. Daaronder vertellen we je graag wat je er kan verwachten.
Wat is een nationaal park?
Nationale parken zijn gebieden die de regering van het Verenigd Koninkrijk heeft aangewezen op grond van de National Parks and Access to the Countryside Act 1949 in Engeland en Wales en de National Parks Act 2000 in Schotland. De verschillende parken zijn in verschillende jaren toegevoegd. Het oudste nationale park in het Verenigd Koninkrijk is het Peak District, dat vanaf 1951 deze titel draagt. In datzelfde jaar volgde ook Lake District, Eryri en Dartmoor. South Downs is als laatste toegevoegd in 2009.
Het zijn gebieden met een relatief intact en een onontwikkeld landschap met een uitzonderlijke natuurlijke schoonheid waarvan het behoud in het nationale belang is. Alhoewel grote gedeeltes van de parken privé bezit zijn, moeten de eigenaren zich aan strikte voorwaarden houden voor hun activiteiten daar. De parken op zich zijn onder beheer van de Britse overheid.
Wat kun je doen in een nationaal park?
Genieten! Dat kan natuurlijk op verschillende manieren. Veel langeafstandswandelroutes in het Verenigd Koninkrijk gaan door nationale parken. Maar ook voor een korte wandeling zijn de gebieden natuurlijk perfect. Gaat wandelen te langzaam? Fietsen mag ook! Zolang je maar niet over een Footpath gaat, de fiets is wel toegestaan op een Bridleway.
Er is ook veel wild te spotten in de parken, denk maar eens aan de vele vogels die het Verenigd Koninkrijk rijk is. Speur o.a. New Forest National Park af voor het goudhaantje, de kleinste Britse vogel. Over de zeearend in Cairngorms National Park is moeilijker heen te kijken. Met een spanwijdte van 2,5 meter is dit de grootste vogel in de nationale parken. Via BirdTrack kun je uitvinden waar ze onlangs nog zijn gespot, maar heb respect voor de natuur en stoor de vogels niet.
Doordat de parken weinig bebouwing kennen zijn ze ideaal om te gaan sterrenkijken. In de winter heb je zelfs kans op het noorderlicht (hoe noordelijker hoe meer kans). Yorkshire Dales, North York Moors, Exmoor, Bannau Brycheiniog, Eryri en South Downs zijn zelfs Dark Sky Reserves. Hier is zo weinig omgevingslicht dat je volop kan genieten van een sterrenhemel. De perfecte plek dus om de Melkweg vast te leggen op camera. Want daar zijn alle parken ook zeker voor geschikt: prachtige foto’s maken.
Kaart nationale parken in Groot-Brittannië
Nationale parken in Engeland
Engeland kent tien nationale parken.
The Broads National Park
Groote: 303 km2
Gevestigd: 1976
Website: visitthebroads.co.uk
The Broads zijn dan wellicht klein, het is het kleinste National Park, maar erg populair bij toeristen. Dat is natuurlijk niet voor niets. De Norfolk en Suffolk Broads zijn het grootste beschermde wetlandgebied van Groot-Brittannië, die je gelukkig ook gewoon droog kan bezoeken hoor. Het omvat vennen, moerassen en bossen. De vele waterplassen zijn ontstaan doordat hier in de middeleeuwen turfstekers het land hebben bewerkt. De afgravingen liepen in de 14e eeuw onder.
Door zijn vele waterwegen is het gebied ideaal om per boot te ontdekken. Maar ook op de fiets en al wandelend kun je de grote diversiteit aan dieren (veel vogels) goed spotten. Er zijn hier zelfs unieke soorten te vinden zoals de Norfolk Hawker-libel en de Swallowtail-vlinder.
De naam Broads komt van de 60 meren in het gebied, het is een ander woord daarvoor. Slechts 13 zijn volledig bevaarbaar. De grootste zijn Hickling Broad, Barton Broad en Oulton Broad. Het gebied voelt bijna als thuis door zijn vele molens. En als je geluk hebt spot je iemand die bezig is met riet te oosten. Dat wordt hier nog op een traditionele wijze gedaan.
Dartmoor National Park
Groote: 954 km2
Gevestigd: 1951
Website: visitdartmoor.co.uk of dartmoor.gov.uk
Het ruige Dartmoor is wellicht het meest bekend om zijn pony. De Dartmoorpony leeft in het wild in deze regio. Vroeger werd die vaak gebruikt om tin uit mijnen te vervoeren. Tegenwoordig vervoert de Dartmoorpony vooral kinderen door het prachtige landschap (de niet wilde variant dan).
In het groene zuiden van Engeland valt het Dartmoor National Park op door zijn heide en kale vlaktes. Hier tref je ook vele (granieten) tors aan. Dit zijn heuvels waarvan de top een steen is die los in het landschap staat. High Willhays Tor is met 621 meter boven zeeniveau het hoogstgelegen punt. Het is een ideaal park om in te wandelen, met prachtige vergezichten door het ontbreken van veel bomen. Al zijn er ook bossen, waar je dan weer de ’s werelds grootste landslak kan aantreffen.
Je zult ook rivieren aantreffen in het park, zoals bijvoorbeeld de Dart, die ontstaat uit de East Dart en West Dart. Je raadt het vast al, Dartmoor dankt zijn naam aan deze rivier. In Dartmoor zijn er ook genoeg leuke dorpjes te vinden, denk maar eens aan Widecombe-in-the-Moor, Tavistock, Chagford en Ashburton.
Lees meer over Dartmoor National Park
Exmoor National Park
Groote: 693 km2
Gevestigd: 1954
Website: exmoor-nationalpark.gov.uk
Het Exmoor National Park bevat vooral heide en bossen, maar ook een 60 kilometer rotsige kustlijn behoort tot het park. Net zoals in Dartmoor hebben ze ook in Exmoor hun eigen pony, de Exmoorpony. Het heeft nog meer gemeen met het noordelijke buurpark, het is ook vernoemd naar een rivier. De Exe stroomt namelijk door dit gebied.
Dat het Exmoor National Park een perfecte wandelbestemming is bewijst het South West Coast Path wel, wat hier begint (of eindigt). De kustlijn is de hoogste van Groot-Brittannië en bereikt een hoogte van 314 meter boven zeeniveau. Ontdek de kust met deze adembenemende wandelroute. Natuurlijk kun je ook landinwaarts prachtig wandelen.
Mocht je lang doorlopen kun je ’s nachts genieten van een prachtige sterrenhemel. Er is in Exmoor weinig vervuilend licht waardoor de Melkweg goed te zien is. Jaarlijks is er in oktober ook het Exmoor Dark Skies Festival. En wellicht spot je ook nog één van de edelherten die hier vrij rondlopen.
Lake District National Park
Groote: 2.362 km2
Gevestigd: 1951
Website: lakedistrict.gov.uk
Het Lake District is wellicht één van de bekendste van de Britse National Parks. Kenmerkend voor dit gebied zijn de bergen en meren die door hun schoonheid niet alleen een nationaal park zijn maar ook UNESCO werelderfgoed. En er valt veel te genieten, want het is Engelands grootste nationale park.
Door het overvloed aan water (in meren en rivieren) is het gebied goed in een boot, paddle board of kano te ontdekken. Mocht je geen zeebenen hebben: er zijn gelukkig ook genoeg wandelpaden. Beklim de vele bergen en loop door prachtige oeroude bossen. Je zult je niet snel vervelen in het Lake District, met zijn adembenemende uitzichten en gezellige dorpjes. Het gebied heeft de grootste en diepste meren en hoogste toppen van Engeland.
Het gebied is een goede inspiratiebron voor kunstenaars en schrijvers waaronder Turner, Heaton Cooper, Kurt Schwitters, Wordsworth, Arthur Ransome, Coleridge en De Quincey. Echter is de bekendste waarschijnlijk kinderboekenschrijfster Beatrix Potter. Peter Rabbit (Pieter Konijn) kwam uit haar pen en potlood. Je kunt haar huis nog bezoeken in Hawkshead en er is zelfs een heuse World of Beatrix Potter in Bowness-on-Windermere.
New Forest National Park
Groote: 566 km2
Gevestigd: 2005
Website: thenewforest.co.uk
New Forest is één van de jongste nationale parken van Engeland, maar heeft desondanks een rijke geschiedenis. In 1079 eigende koning Willem I zich dit gebied toe om er te gaan jagen. Gelukkig is het tegenwoordig weer voor de toeristen die er mogen genieten van de laaglandheide, bossen, moerassen en kustlijn. Er is een grote diversiteit aan planten en dieren te vinden. Je kunt hier de iconische New Forest-pony spotten, en er zijn ook vrij rondlopende ezels, varkens en runderen.
Over varkens gesproken. Ondanks de prachtige natuur kun je ook naar Paultons Park, het thuis van Peppa Pig World. Voor de volwassenen is er dan weer het Sammy Miller Motorcycle Museum. Leer meer over de Britse geschiedenis door bijvoorbeeld een bezoek te brengen aan het Hurst Castle. Dit kasteel is in 1544 gebouwd door Hendrik VIII en heeft Engeland vele malen beschermd tegen indringers.
The New Forest National Park is makkelijk te bezoeken bij een bezoek aan Southampton. Het park ligt namelijk tegen deze stad aan.
North York Moors National Park
Groote: 1.435 km2
Gevestigd: 1952
Website: northyorkmoors.org.uk
In North Yorkshire vind je heuvels, hoogvlaktes, graslanden, heide, bos en prachtige kustlijnen; oftewel North York Moors. Overdag is het genieten van dit uitzicht, maar ook in de nacht is het park de moeite waard. De North York Moors zijn namelijk ook een dark sky gebied, waar je de Melkweg kan spotten bij helder weer.
In dit nationale park is ook genoeg geschiedenis te ontdekken. Denk aan gotische ruïnes, Victoriaanse stoomtreinen, cisterciënzer kloosters en statige huizen. Maar ook oude grensstenen en monumenten zoals kruizen. De Young Ralph Cross is de bekendste (het logo van het park komt hier vandaan). Daarnaast vind je er genoeg ijzersteenmijnen en vissersdorpjes om je lang te vermaken. De bekende dorpjes Staithes en Robin Hood’s Bay zullen je niet teleurstellen.
Als je toch langs de kust loopt, hou de horizon goed in de gaten, want wie weet spot je een dwergvinvis. Maar er zwemmen ook grijze zeehonden rond. Natuurlijk zijn er landinwaarts ook genoeg vogels te zien.
Northumberland National Park
Groote: 1.050 km2
Gevestigd: 1956
Website: northumberlandnationalpark.org.uk
Het noordelijkste nationale park van Engeland ligt grofweg tussen Hadrian’s Wall en de Schotse grens. Het is het dunbevolktste en minst bezochte nationale park, maar heeft (wellicht daardoor) de schoonste rivieren en luchten. Natuurlijk betekent het ook dat er weinig lichtvervuiling is en je de sterren ’s nachts perfect kan zien. Het is het grootste beschermde Dark Sky Park van Europa.
Northumberland is de ideale plek om meer te leren over de National Parks. Het is namelijk het thuis van The Sill: National Landscape Discovery Centre, een museum over de parklandschappen, geografie en habitat. En dat in een omgeving van heide, bossen, rivieren en watervallen.
Northumberland is ook de locatie om je geschiedenis weer wat op te frissen. Naast Hadrian’s Wall zijn er prehistorische rotstekeningen, forten, ruïnes van middeleeuwse kastelen en versterkte boerderijen aanwezig.
Peak District National Park
Groote: 1.440 km2
Gevestigd: 1951
Website: peakdistrict.gov.uk
In het midden van Engeland vind je het Peak District, met het zuiden van de Pennines erin. Het heet niet voor niets het Peak District, het is een hooggelegen gebied. Het was het eerste National Park van het Verenigd Koninkrijk, inmiddels ruim 70 jaar geleden. Hier werd er tijdens de Mass trespass of Kinder Scout van 1932 geprotesteerd tegen de afgesloten open landschappen. Dit leiden tot de National Parks and Access to the Countryside Act 1949 en dus ook dit park.
Het park wordt vaak opgesplitst in de Dark Peak en White Peak. In het donkere gedeelte vind je heidevelden en gritsteen. In het witte gedeelte tref je een kalksteengebied aan van valleien en kloven. Het gritstenengebied is het paradijs voor klimmers met zijn steile rotsen.
Je kunt niet alleen op de bergen maar er ook in, het Peak District National Park is het thuis van de mooiste grotten. Ook de hoogste natuurlijke grot van het VK vind je hier. Titan Cave, Castleton, is 141,5 meter hoog en is pas in 2000 ontdekt door lokale speleoloog (iemand die rotsen onderzoekt).
South Downs National Park
Groote: 1.627 km2
Gevestigd: 2011
Website: southdowns.gov.uk en visitsouthdowns.com
De kustlijnen en glooiende groene heuvels worden hier afgewisseld met oeroude bossen en heide. Je zal als toerist zeker niet alleen zijn bij een bezoek aan Seven Sisters en Beachy Head. Dit zijn de hoogste krijtsteenrotsen van Groot-Brittannië. Niet bepaald ‘down’ dus. De naam komt dan ook van het oud-Engels ‘dün’, wat voor duin staat.
De South Downs is één van de slechts zestien International Dark Skies Reserves ter wereld. Eén van de beste plekken om naar de sterren te kijken dus. Dit ondanks dat het park het dichtstbevolkte nationale park van Groot-Brittannië is. Dit heeft ook zo zijn voordelen. Het is goed bereikbaar en een pub is nooit ver weg.
Het mag dan wel de nieuwste National Park zijn, maar dat wil niet zeggen dat het geen historie kent. Arundel Castle bevindt zich midden het natuurschoon. En er zijn natuurlijk heel veel gezellige oude stadjes te vinden, denk alleen maar al aan Lewes, Petworth, Midhurst en Petersfield. En ook Newhaven Fort maakt deel uit van de South Downs.
Yorkshire Dales National Park
Groote: 2.178 km2
Gevestigd: 1954
Website: yorkshiredales.org.uk
De Yorkshire Dales zijn zeer gevarieerd. De glooiende heuvels zijn waarschijnlijk het bekendste beeld van dit nationale park. Met de oude stenen muren en boerenschuren een typisch Engels aanzicht. Toch vind je hier ook spectaculaire watervallen en oude bossen. Eén van de watervallen is Hardraw Force, de langste ononderbroken daling in Engeland.
Ontdek de Yorkshire Dales te voet of met de fiets. Want sinds de Tour de France er startte in 2014 heeft de wielersport er een grote boost gekregen. De sport keert er sindsdien jaarlijks terug met de Le Tour de Yorkshire.
Ook ondergronds is er genoeg te beleven in Yorkshire Dales National Park. Het langste grottenstelsel van Groot-Brittannië, Three Counties System, bevindt zich hier. Maar ook de hoogste ononderbroken ondergrondse waterval bij Gaping Gill. Wanneer je weer naar buiten komt en het donker is, kun je ook nog eens genieten van de sterrenhemel. Het is niet voor niets dat hier jaarlijks het Dark Sky Festival wordt gehouden.
Nationale parken in Wales
Wales kent drie nationale parken.
Bannau Brycheiniog National Park (Brecon Beacons)
Groote: 1.344 km2
Gevestigd: 1957
Website: bannau.wales
Het Bannau Brycheiniog National Park (Engels: Brecon Beacons) is het gebied rondom de gelijknamige bergen (Welsh: Bannau Brycheiniog) in het zuiden van Wales. Maar ook de Black Mountains (Y Mynyddoedd Duon), de Great Forest (Fforest Fawr) en de Black Mountain (Y Mynydd Du) zijn onderdeel van het park.
Het heuvellandschap is zeer divers met watervallen, heidevellen, rotsen en ook kastelen. Dankzij Pen y Fa (886 meter) mag dit park zich de trotse eigenaar noemen van de hoogste berg van zuid Groot-Brittannië. Daarnaast bevindt er zich sinds 2000 ook een UNESCO werelderfgoed in dit gebied. Blaenavon Industrial Landscape was een belangrijk centrum voor de ijzerproductie met lokaal gewonnen ijzererts, steenkool en kalksteen. De oude fabriek Blaenavon Ironworks is nu een museum en kun je bezoeken.
Het park is ideaal om sterren te gaan spotten, en dan bedoelen we niet bekende Britten maar die aan de hemel. De Melkweg en sterrenbeelden zijn hier bij heldere hemel makkelijk te zien. Het is niet voor niets erkend als een officiële International Dark Sky Reserve.
Pembrokeshire Coast National Park / Parc Cenedlaethol Arfordir Penfro
Groote: 615 km2
Gevestigd: 1952
Website: pembrokeshirecoast.wales
Heuvels, riviermondingen, valleien, bossen, maar vooral prachtige kustlijnen kun je verwachten in dit Welshe nationale park. Het is namelijk het enige National Park in Groot-Brittannië wat deze titel heeft gekregen vanwege het kustlandschap. Je bent nooit meer dan 15km van de zee (Ierse Zee of Atlantische Oceaan) af.
Ontdek deze kustlijn via de Pembrokeshire Coast Path National Trail, een 299km lange wandelroutes langs de indrukwekkende zee. Zo ontdek je dat tussen de wilde stukken ook prachtige stranden te vinden zijn. Tijdens het wandelen kun je ook de vele vogels die hier leven zien. Onder andere de papegaaiduiker, jan-van-gent en Noordse pijlstormvogel komen hier in grote getale voor. Maar houdt het water ook in de gaten voor de grijze zeehond.
Of ontdek één van de vele eilanden die tot Pembrokeshire Coast National Park behoren. Alleen op Caldey tref je bewoners aan. Op de andere eilanden zijn hooguit opzichters en vrijwilligers te vinden. Veel van de eilanden zijn dan ook een natuurreservaat. Wij tippen Grassholm, Skomer (veel zeevogels) en Skokholm.
Eryri National Park (Snowdonia)
Groote: 2.170 km2
Gevestigd: 1951
Website: snowdonia.gov.wales
Het eerste en grootste nationale park van Wales bevat de hoogste berg van Wales en Engeland, waarna het park is vernoemd. Snowdon, Yr Wyddfa in Welsh, is maar liefst 1085 meter hoog. Gelukkig kun je er met een treintje naar boven en genieten van de prachtige uitzichten over dit gebied. Let ook op de Lili’r Wyddfa (Snowdon Lily), deze plant kan je alleen hier vinden. Eryri heeft negen bergketens, vijftien toppen boven de 900 meter en een 37km lange kustlijn.
Eryri is de plek om rust te vinden op de bergen, die je vaak alleen maar met wat schapen deelt. Het park is in 2015 uitgeroepen tot International Dark Sky Reserve, waardoor het echt een unieke plek is om naar de sterren te kijken. Llyn y Dywarchen en Llyn Geirionnydd zijn waarschijnlijk de beste plekken om de mooiste sterrenfoto’s te maken. In 2023 besloot het park onder zijn originele Welshe naam verder te gaan, daarvoor gebruikte men vooral de Engelse benaming Snowdonia.
Een bezoekje aan Wales is niet compleet als je geen kasteel hebt gezien. In Eryri kun je dan ook je hart ophalen. Conwy Castle, gebouwd tussen 1283 en 1297, en Caernarfon Castle, gebouwd tussen 1283 en 1327, zijn wellicht de meest indrukwekkende.
Nationale parken in Schotland
Schotland kent twee nationale parken.
Cairngorms National Park / Pàirc Nàiseanta a’ Mhonaidh Ruaidh
Groote: 4.528 km2
Gevestigd: 2003
Website: cairngorms.co.uk
In het noordoosten van Schotland vind je Cairngorms National Park (Pàirc Nàiseanta a’ Mhonaidh Ruaidh). Het beslaat het gebied om de gelijknamige bergketen. Het is precies wat je van Schotland kunt verwachten. Met zijn hoge bergen, prachtige meren en oude bossen is dit het grootste en noordelijkste National Park in Groot-Brittannië.
Natuurlijk is ook dit park een perfecte plek om wilde beesten te spotten. Denk maar eens aan de rode eekhoorns, de Schotse wilde kat en visarenden. Maar aan de hemel is meer te ontdekken. ’s Nachts is hier de sterrenhemel namelijk zeer goed te zien in het Dark Sky Park in het gebied van Tomintoul en Glenlivet.
Komt de laatste naam je bekend voor? Dat zou kunnen. De parkeerplek voor het Dark Sky Park ligt om de hoek bij The Glenlivet distillery. Natuurlijk vind je in dit Schotse nationale park ook diverse kastelen, zoals Braemar Castle en Blair Castle.
Loch Lomond & The Trossachs National Park / Pàirc Nàiseanta Loch Laomainn is nan Tròisichean
Groote: 1.865 km2
Gevestigd: 2002
Website: lochlomond-trossachs.org
In Loch Lomond & The Trossachs National Park ontmoet de lowlands de highlands. Het park loopt van een glooiend landschap in het zuiden naar de hoge bergen in het noorden. Je ontdekt er kustlijnen, bossen en natuurlijk meren.
In zo’n divers landschap zijn er ook een hoop wilde dieren te vinden. Je kunt er o.a. de korhoen, gouden adelaar, visarend, steenarend, rood hert, boommarter en otter spotten. Maar het is ook nog één van de weinige plekken in het Verenigd Koninkrijk waar je de inheemse rode eekhoorn kunt zien.
Dit park bevat ook eilanden, niet aan de kust maar in de meren. Bezoek met de waterbus bijvoorbeeld Inchcailloch op Loch Lomond. In de lente is het eiland bedekt met boshyacinten, maar ook tijdens de andere seizoenen is het hier prachtig. In de 8e eeuw is hier een nonnenklooster gevestigd. Vandaag de dag moet je het doen met ruïnes van een kerk.
Nationale parken in Noord-Ierland
Helaas kent Noord-Ierland nog geen nationale parken. Zoals al eerder vermeld staan de Mourne Mountains hier wel voor in de kijkers, maar of het ooit echt een nationaal park wordt is de vraag. Wanneer het zo ver is, voegen wij deze uiteraard toe.
Meer informatie over de nationale parken
Voor meer informatie over de parken en de organisatie achter National Parks vind je hier: nationalparks.uk
Wil je gaan wandelen door de parken? Bekijk dan hier de vijftien mooiste lange wandelroutes in het Verenigd Koninkrijk, die veelal door de nationale parken gaan.
Meer informatie over Wandelen in het Verenigd Koninkrijk.
© Afbeeldingen VisitBritain, Visit Wales & Britblog
Geef een reactie