Gepubliceerd op 19 november 2023 | Laatst aangepast op 19 juli 2024
Wanneer je met de boot van IJmuiden naar Noord-Engeland gaat zie je het al te liggen bij binnenkomst. Vlak voor de monding van de Tyne in de Noordzee ligt, op de rotsen, Tynemouth Priory and Castle. En ondanks dat het ruïnes zijn, is er een hoop te ontdekken.
We weten hoe het gaat, je reist met DFDS Noord-Engeland in en gaat dan door, of bezoekt Newcastle. Je weet dat Tynemouth Priory and Castle er ligt, want je bent er net langs gevaren, maar een bezoek wordt steeds ‘vergeten’. Niet doen! zouden wij zeggen. Het heeft namelijk een indrukwekkende geschiedenis en prachtige uitzichten.
Geschiedenis Tynemouth Priory and Castle
Op Tynemouth Headland, de landtong waar alles te vinden is, was al vroeg bewoning is vastgesteld door vondsten van archeologen. Sporen van ronde houten huizen, daterend uit de tijd voor de Romeinse invasie, wijzen op een nederzetting. Een indrukwekkend groot huis uit de ijzertijd, mogelijk een versterkt fort, biedt inzicht in de mogelijke defensieve strategieën die hier zijn toegepast.
Het eerste klooster
Het eerste klooster van Tynemouth verrijst vermoedelijk in de 8e eeuw, betaald door een van de koningen van Northumbria. Deze heilige plek bloeit, ondanks herhaalde invallen, op in de 9e eeuw tot de verwoesting in 875. Angelsaksische kruizen en sporen van houten gebouwen getuigen van de oorspronkelijke grootsheid van het kloostercomplex.
In de 11e eeuw ontstaat het verhaal van de ontdekking van de beenderen van St Oswine op Tynemouth Head, wat leidt tot een periode van grootschalige bouwactiviteiten.
De middeleeuwse priorij
In 1083 sticht monnik Turchil de priorij van Tynemouth vanwege de overblijfselen van de Saksische heilige St Oswine die op de landtong worden gevonden. Het behoort eerst toe aan de benedictijnenpriorij van Durham, maar in 1090 schenkt de graaf van Northumbria, Robert de Mowbray, zijn bezittingen in Tynemouth aan de abdij van St Albans. De priorij is daardoor een onafhankelijke priorij, maar de vete tussen Durham en St Albans over de jurisdictie over Tynemouth blijft bestaan.
De priorij van Tynemouth floreert dankzij haar uitgebreide bezittingen, waaronder landerijen, mijnen en een haven. Het blijft echter ook een belangrijk pelgrimsoord, dankzij de beenderen van St Oswine.
In de 13e eeuw komt de priorij in conflict met de stad Newcastle. De priorij heeft namelijk een haven aan de Tyne, die concurrentie vormt voor de haven van Newcastle. In 1270 brandt de burgemeester van Newcastle de haven van North Shields, de belangrijkste handelsplaats van de priorij, plat. De priorij weet de schade te herstellen en blijft floreren.
De vestingwerken van de priorij
In de late 13e eeuw worden de militaire aspecten van Tynemouth verder ontwikkeld, vanwege de altijd aanwezige dreiging van oorlog met Schotland. In 1296 krijgt Edward I toestemming om Tynemouth aanzienlijk te versterken. Een hoge ommuring met torens stelt soldaten in staat de priorij te verdedigen tijdens periodes van oorlog en onrust. Dit blijkt van vitaal belang wanneer Robert the Bruce in 1314 de priorij aanvalt, maar wordt afgeschrikt door een goed georganiseerd garnizoen.
Het einde van de priorij
In het begin van de 16e eeuw is de priorij een welvarend klooster geworden. Prior Stonewell verkrijgt de lang gezochte onafhankelijkheid van de abdij van St Albans na onderhandelingen met Thomas Wolsey, de machtige minister van Henry VIII. Dit voorrecht was echter van korte duur, aangezien de politieke klimaatveranderingen leidt tot de algemene opheffing van de kloosters in Engeland in 1539 onder Henry VIII.
Tynemouth Priory wordt Tynemouth Castle
Hendrik VIII versterkt in de 16e eeuw het gebouw, vanwege de oorlog tussen Engeland en Schotland. De Engelsen willen een bevoorradingsbasis in Tynemouth hebben om hun troepen in Schotland te ondersteunen. Ook moet het de monding van de Tyne beschermen tegen de Schotten. In 1545 is het fort van Tynemouth gereed.
Tijdens de Engelse Burgeroorlog (1642-51) zijn de havens van Newcastle en Tynemouth in handen van de koningsgezinden. Ondanks dat het kasteel zwaar versterkt is valt het in juli 1644 toch in handen van het parlement, vanwege Battle of Marston Moor.
Nadat Charles II in 1660 weer koning is geworden, wordt Tynemouth opnieuw een militair garnizoen. De soldaten slaan buskruit op in de kerk en het huis van de gouverneur, kolonel Edward Villiers, bouwen ze met het steen en lood van gesloopte priorijgebouwen. In 1664 wordt ook de eerste vuurtoren gebouwd van stenen van de priorij. Deze zal er tot 1898 dienst doen.
De rol van Tynemouth als militair bolwerk neemt echter af vanaf 1672 met de bouw van Clifford’s Fort aan de rivieroever. Toch blijft er gedurende de hele 18e eeuw een kanonnier op de landtong gestationeerd. Toch is Tynemouth opnieuw belangrijk tijdens de Franse Revolutionaire Oorlog (1793-1802) en de Napoleontische Oorlog (1803-15).
Halverwege de 19e eeuw ontstaan er nieuwe bedreigingen vanwege de groei van de scheepsbouw, de export van steenkool en de bouw van een wapenfabriek in Elswick. De nieuwe pier blokkeert het zicht van Clifford’s Fort op de Tyne, waardoor het belang van Tynemouth er weer is. In 1859 krijgt het 20 kanonnen, een nieuw kruitmagazijn, kazernes en opslagplaatsen.
Modern verdedigingswerk
In 1890 krijgt het kasteel een opknapbeurt met nieuwe betonnen gebouwen voor moderne kanonnen. En er komen ondergrondse munitiemagazijnen, barakken en faciliteiten voor de kanonniers. Tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog is Tynemouth het hoofdkwartier van het Fire Command van het leger. Het kasteel is uitgerust met kanonnen en zoeklichten om de Tyne en de kustlijn in het noorden en zuiden te beschermen.
Na de Tweede Wereldoorlog vertrekt het leger in 1960 uit het kasteel. Veel militaire bouwwerken worden gesloopt om de priorij en de overblijfselen van het kasteel als historisch monument tentoon te stellen. Alleen het Warrant Officer’s House en de geschutsopstellingen langs de klifrand blijven over als bewijs van de 20e-eeuwse rol.
Bezoek Tynemouth Priory and Castle
Tijdens je bezoek aan Tynemouth Priory and Castle is er veel te zien, wij waren er een ruim uur zoet. Je komt binnen bij het poortgebouw, hier is ook de winkel en kassa van English Heritage te vinden. Ondanks dat het een kasteel lijkt, was het het poortgebouw al deel van het klooster. Een groot gedeelte van de poort staat nog overeind en je kunt hier ook in omhoog klimmen. Op de winkel na is alles wel in de buitenlucht.
Wanneer je verder loopt, vallen de overblijfselen van de kerk gelijk op. Deze staat midden op het schiereiland en is omringd met grafstenen.
Links daarachter staat het Tynemouth Coastguard Station uit 1980, ondanks dat deze leeg staat kun je deze helaas niet bezoeken.
Tegen de kust aan zijn de verdedigingswerken/geschutsopstellingen uit de wereldoorlogen te vinden, met o.a. het BL 6-inch Mk XXIII scheepskanon. Je kunt naar beneden om te zien hoe de munitie werd opgeslagen en naar boven werd getransporteerd.
Er is geen café op deze locatie, maar in de winkel verkopen ze wel blikjes drinken (tenminste toen wij er in de zomer waren). Er zijn wel toiletten aanwezig, in het (kleine) tentoonstellingsgebouw wat vroeger een huis voor officieren was. Voor eet- en drinkgelegenheden hoef je echter niet ver. Het centrum van Tynemouth (voor de deur van deze locatie) heeft genoeg te bieden voor een versnapering.
Video Tynemouth Priory and Castle
Praktische informatie Tynemouth Priory and Castle
Hieronder vind je alle informatie die je nodig hebt voor je bezoek aan deze locatie.
Locatie en bereikbaarheid
Adres: Pier Rd, Tynemouth, North Shields NE30 4BZ, Verenigd Koninkrijk
Parkeren: Er is betaald parkeren bij de Spanish Battery en langs de kustweg die naar Tynemouth leidt.
Ferry: DFDS North Shields (5 km, 13 minuten met de auto)
Bus: Arriva Northumbria 306 (halte: Tynemouth Village, 7 minuten lopen), 1 Coaster (halte Tynemouth Road-Allendale Place, 9 minuten lopen)
Metro: Tynemouth (13 minuten lopen)
Tickets Tynemouth Priory and Castle
Een bezoek aan Tynemouth Priory and Castle is gratis voor English Heritage leden. Daarnaast kun je via de English Heritage website tickets met 10% korting kopen.
Openingstijden
Tynemouth Priory and Castle is open van 10:00 tot 17:00 uur in de zomer.
In de wintermaanden is de locatie alleen geopend in de weekenden van 10.00 tot 16.00 uur.
Bekijk de huidige openingstijden hier op de website van EH .
Foto’s Tynemouth Priory and Castle
Meer informatie
Bekijk de officiële website: english-heritage.org.uk
Of lees hier meer over Newcastle en North East England
