Newcastle Castle: het kasteel waar de stad zijn naam aan dankt

Gepubliceerd op 23 november 2023 | Laatst aangepast op 19 juli 2024

In het hart van Newcastle upon Tyne, Engeland, staat de Newcastle Castle, een markant icoon dat diep geworteld is in de geschiedenis van de stad. Dit kasteel, gebouwd op de plek van de fortificatie die de stad zijn naam gaf, heeft een rijke en boeiende geschiedenis. Van strategische verdediging tot cultureel erfgoed.

Inhoudsopgave

Geschiedenis van Newcastle Castle
Bezoek aan Newcastle Castle
Praktische informatie
Foto's van het kasteel van Newcastle
Meer informatie

High Level Bridge met uitzicht op Newcastle Castle

Geschiedenis van Newcastle Castle

Op de locatie van Newcastle Castle stond in de 2^e eeuw al een fort: Pons Aelius. Deze is ongeveer gelijk gebouwd met Hadrian’s Wall. Dit rechthoekige fort met vier torens was van steen en hout. Hier bewaakten de Romeinen de oversteek over de rivier de Tyne. Daarnaast hadden ze vanuit hier natuurlijk ook zicht op het noorden, waar de vijand vandaan kon komen. Dit fort raakte in onbruik toen de Romeinen rond 400 Brittannia verlaten.

Uit Angelsaksische tijd is weinig bekend, er zijn alleen veel beenderen uit deze tijd gevonden tijdens opgravingen eind 20^e eeuw. Waarschijnlijk komen deze van een houten kerk met begraafplaats op deze locatie.

Noormannen

Wanneer de Noormannen in 1066 binnen vallen worden overal kastelen gebouwd om hun macht te verspreiden. William of Normandy stuurt zijn zoon Robert Curthose richting het noorden. Robert sticht op deze locatie een kasteel en noemt het Novum Castrum Super Tynam, oftewel Nieuw kasteel aan de Tyne. Het was een kunstmatige heuvel met een houten toren erop.

De bouw is niet voor niets, in 1095 wordt er zwaar gevochten, maar ook in 1130, wanneer het in handen valt van de Schotten. De Schotse koning David I en zijn mannen behouden het kasteel 10 jaar lang, en beschouwen het als hun hoofdstad.

Stenen kasteel

Wanneer de Engelsen het kasteel weer in handen krijgen is het tijd om het houten kasteel te vervangen door een stenen versie. Henry II geeft er in 1168 opdracht toe. Het kasteel heeft een buitenmuur, twee hoofdpoorten, twee hekpoorten en de grote toren (het huidige Castle Keep).

Koning John voegt in de 13^e eeuw nog de Grote Zaal en keuken toe. Zo konden er goede feesten worden gehouden in het kasteel van Newcastle. Er worden ook serieuzere uitbreidingen gemaakt. Zo komt er omstreeks 1250 een noordpoort (de huidige Black Gate), die als hoofdingang diende. De poort was smal, zodat er weinig vijandige soldaten tegelijk binnen konden stormen.

Gevangenis

Eind 13^e en begin 14^e eeuw vielen de Schotten de stad regelmatig binnen. Ondanks de ligging aan de gevaarlijke grens ging het goed met de handel in de stad. De kooplieden wilden belasting heffen om zo een muur om de stad te financieren. Hierin slaagde ze, en de stadsmuur was in 1350 gereed, waardoor het kasteel overbodig was. Deze kreeg dan ook een nieuwe functie als gevangenis.

Neergang

Tegen de 16e eeuw begon het kasteel te verwaarlozen en verandert het in een plek waar mensen hun afval achterlaten, wat uiteindelijk leidt tot structurele schade aan delen van de muur. Ondanks deze achteruitgang wordt de Great Tower nog steeds gebruikt als een gevangenis, hoewel de omstandigheden er verschrikkelijk zijn.

In de 17^e eeuw worden er huizen rondom het kasteel gebouwd. Deze eeuw brengt echter ook onrust met zich mee, met een belegering tijdens de Engelse Burgeroorlog. Dit is de laatste keer dat het kasteel is gebruikt als defensieve fortificatie. De locatie transformeert zich tot tuinen en zelfs een bierkelder, terwijl de huizen en bedrijven eromheen geleidelijk de omliggende ruimte innemen.

Spoorlijn doorkruist Newcastle Castle

Met de opkomst van de Industriële Revolutie in de 19e eeuw botsen de plannen voor de aanleg van spoorlijnen met de locatie van het kasteel. Hoewel er aanzienlijke druk is om het kasteel volledig te slopen, dwingt de Society of Antiquaries de spoorlijnen om het kasteel te omzeilen. Helaas moest er toch een groot gedeelte van de gebouwen wijken voor de vooruitgang.

Herstel als museum

Vanaf de 19e eeuw beginnen restauratiewerkzaamheden aan het kasteel, waarbij delen van het oorspronkelijke metselwerk worden hersteld. In de daaropvolgende eeuwen zouden delen van het kasteel verschillende doeleinden dienen, waaronder als museum en kantoorruimte voor de Society of Antiquaries. Tussen 2011 en 2015 is de laatste grote renovatie geweest, waardoor het nu weer echt een bezoek waard is.

Bezoek aan Newcastle Castle

Doordat het kasteel in tweeën is verdeeld door de spoorlijnen kun je nu twee plekken bezoeken met een ticket. Het gaat dan om Castle Keep en Black Gate.

Black Gate

De Black Gate kom je vanuit het centrum kant het eerste tegen. Dit gedeelte is tussen 1247 en 1250 aan Newcastle Castle toegevoegd als extra barbican voor de noordelijke poort. Het bestond uit twee torens met een doorgang, elk geflankeerd door een wachtkamer. Voor en achter waren ophaalbruggen en een beweegbaar valhek. In 1618 verhuurde James I het aan Alexander Stephenson, die het ingrijpend renoveerde. Na verhuur aan verschillende partijen, waaronder Patrick Black (vandaar de naam), werd het een krottenwijk in de negentiende eeuw.

Je kunt in de toren kijken, waar een kassa is met kleine winkel en er is een verdieping met informatieborden.

Castle Keep

De Castle Keep, of Great Tower, is het meest interessante gedeelte van Newcastle Castle. Dit was het defensieve en administratieve gedeelte van het kasteel. Het is het vroegere woongedeelte en het belangrijkste gedeelte van het kasteel. Bezoek o.a. de kapel, de grote zaal en het dakterras. Vanaf hier heb je prachtig uitzicht op de stad, en zie je o.a. de Tyne en de bruggen en de kathedraal. Ondanks dat de Castle Keep klein oogt, is er genoeg te zien. En je zult je verbazen hoe groot de Great Hall is!

Een bezoek aan beide locaties duurt ongeveer 1 tot 1,5 uur.

Praktische informatie

Hieronder vind je alle informatie die je nodig hebt voor je bezoek aan Newcastle Castle.

Locatie en bereikbaarheid

Het kasteel bevindt zich in de stad, vlak bij de Tyne Bridge. Vanuit het centrum is het kasteel dan ook het beste lopend te bezoeken.

Adres: The Castle, Newcastle upon Tyne NE1 1RQ, Verenigd Koninkrijk
Parkeren: In de buurt zijn parkeerplekken op straat.
Trein: Newcastle Central (5 minuten lopen)
Bus: 1, 27, 56, 57, X12 (halte High Level Bridge North End) en Q3, 54 (halte: Quayside Guildhall, 5 minuten lopen)
Metro: Monument Station en Central Station (10 minuten lopen)