Gepubliceerd op 23 augustus 2020 | Laatst aangepast op 3 oktober 2024
Wie Edinburgh heeft bezocht heeft vast ook al eens gedwaald door de kleine steegjes rondom The Royal Mile. Maar heb je ook al eens een echt steegje bezocht? Want het echte leven speelde zich vroeger af in deze ‘closes’, nu kun je dit herbeleven in The Real Mary King’s Close.
Het oude Edinburgh
Edinburgh is natuurlijk rondom Edinburgh Castle gebouwd. Wie er wel eens is geweest dat de stad vanuit daar richting het oosten is uitgebreid. In de 17e eeuw was Edinburgh veruit de grootste stad van Schotland. De High Street was de grootste straat die dwars door de stad liep, met Grassmarket en Cowgate parallel aan de hoofdstraat. Voor de rest bestond de stad uit vele kleine steegjes, waar de closes dan weer op uitkwamen. Een close had vaak een hek, zodat de bewoners werden beschermd tegen dieven. Deze straatjes werden vaak vernoemd naar de zaken die er werden gedaan (bv. Bakehouse Close) of bekende/opmerkelijke bewoners.
In de middeleeuwen leefden de welgesteldere rondom het kasteel, dit was letterlijk de top van de samenleving. Onderaan woonden, zoals je wel kan raden, dus de armen. Je status was laag, dus je woonde laag. In de steegjes waren de gebouwen hoog, soms wel tot acht verdiepingen.
Ontlasting wordt nog gewoon naar buiten gegooid, in die smalle steegjes. En als je dan onderaan woont krijg je dus letterlijk al de uitwerpselen van de stad langs je stoepje.
Het is niet voor niets dat de rijkere later steeds meer oostelijk gaan wonen (Canongate) en aan het einde van de 18e eeuw massaal naar de New Town verhuizen.
Mary King’s Close
Mary King’s Close was één van de vele besloten steegjes in Edinburgh. Vroeger veranderde de naam van een straat regelmatig, en de straat was eerder dan ook bekend als: King’s en Alexander King’s (geen relatie met Mary), Towris, Livingstoun’s en Brown’s Close.
Mary King was een welgestelde dame die bovenaan de close woonde rond 1635. Ze leefde hier met haar vier kinderen (Alexander, Euphame, Jonet en William). Ze was weduwe en werkte als stoffenhandelaar en naaister. Haar echtgenoot Thomas stierf in 1629, waarop ze een aantal jaar later naar (Alexander) King’s Close verhuisde. Alexander King was een prominente advocaat en geen familie van Mary King. Mary King huurde een huis (toegankelijk via een gemeenschappelijke wenteltrap) met een kelder aan de bovenkant van King’s Close. Daarnaast huurde ze nog een winkel aan de High Street. Ze had hier, ondanks haar weduwebestaan, een redelijk comfortabel leven tot ze in september 1644 overleed.
Dat ze indruk heeft gemaakt is wel duidelijk, nu de straat naar haar vernoemd is.
De Zwarte Plaag
Rond kerst 1644 komt de Zwarte Plaag (builenpest) naar Edinburgh. Het wordt veroorzaakt door de vlooien op ratten weten we nu, maar toen nog niet. Het zal achttien maanden Schotland in zijn greep houden, en dus ook de bewoners van Mary King’s Close. De patiënten krijgen algemene ziekteverschijnselen maar ook epileptische aanvallen, opgezwollen lymfeklieren (lies, oksel of nek) en afstervende ledematen. Het laatste verklaart de naam van de plaag, want deze ledematen worden zwart.
De rijken ontvluchte de stad. De overheid probeert de rest binnen te houden, maar het leven kwam wel tot stilstand. Scholen waren dicht en het parlement gesloten.
Zieken moeten in quarantaine, maar ze krijgen wel eten en drinken. Dit gebeurden in hun eigen huis of in speciale centra buiten de stad. Dit duurde twee tot zes weken (of tot hun dood). De schattingen van de doden in Mary King’s Close gaan van een vijfde tot de helft van de bewoners. De huizen worden na iemands dood wel gereinigd, omdat ze bang waren dat andere het via de lucht in het huis zouden overkrijgen.
Pestmeesters (ook wel snaveldokters) verdienen goed in deze tijd, maar moeten het wel vaak bekopen met hun dood. George Rae is één van hen en helpt mensen ook aan huis, wat veel lef vergde.
Hij draagt een leren jas en een masker met een lange snavel, in de hoop zelf niet ziek te worden. In de snavel zitten kruiden en bloemen, die hem hiervoor zouden beschermen. Het zou vast beter hebben geroken, maar helaas werkt het er niet tegen de pest. Alhoewel, de vlo natuurlijk wel moeilijker kon overspringen door de lange zwarte leren jas.
The Real Mary King’s Close
Nadat de stad rijker wordt en de tijd verstrijkt, worden er nieuwe gebouwen gebouwd, bovenop de oude. Zodoende is er nu een gedeelte van de oude stad begraven onder de nieuwe Old Town.
In 1750 komt het plan om bovenop Mary King’s Close een gebouw (The Royal Exchange) te bouwen, er zou namelijk niets verloren gaan aan die ‘slechte’ straat. De gebouwen zijn tegen die tijd bouwvallen door het slechte onderhoud. De handelaren laten het nieuwe gebouw links liggen, zodat in 1811 de City Chambers zich er vestigt.
In deze tijd leven er nog steeds mensen in Mary King’s Close onder het gebouw. De Town Council begint halverwege 19e eeuw de gebouwen op te kopen. Pas in 1902 wordt de laatste bewoner gedwongen te vertrekken, omdat de City Chambers wordt uitgebouwd.
In 2002 is Mary King’s Close weer geopend voor publiek door middel van The Real Mary King’s Close.
Spooktachtig
Met zo’n verleden kan het natuurlijk niet anders dan spoken in Mary King’s Close. In 1685 is hier al meldingen van gemaakt en The Real Mary King’s Close is vaak bezocht door paranormale, spookjagers en tv-programma’s voor het feit dat het de meest ‘haunted place’ in Edinburgh zou zijn.
De bekendste geest is die van een klein kind dat bekend staat als Annie. De Japanse paranormaal begaafde Aiko Gibo kwam ook naar The Real Mary King’s Close voor een documentaire, maar één kamer kon ze bijna niet naar binnen door de pijn die ze daar voelde. Het kind wat ze voelde, zou gescheiden zijn van haar ouders en wil terug naar haar familie en huis. Wanneer Aiko toch de kamer in gaat en met de geest spreekt blijkt het meisje niet te weten waarom haar moeder haar heeft achtergelaten. Dit is waarschijnlijk omdat ze de pest heeft en haar moeder de rest van de familie wil beschermen. Het meisje vraagt naar een pop, omdat ze die van haar kwijt is. Deze pop kwam er en de kamer is weer begaanbaar voor paranormale. Velen brachten later nog een pop of knuffel mee voor Annie.
Bezoek The Real Mary King’s Close
Tijdens je bezoek aan The Real Mary King’s Close bezoek je niet alleen Mary King’s Close maar ook stiekem Pearson’s Close. Je wordt door de verschillende kamers/huizen geleidt en waant je in het leven van de bewoners van de tijd toen deze straat nog springlevend was.
De tour duurt ongeveer een uur en wordt gegeven door een personage dat echt in Mary King’s Close heeft geleefd. Het is geen ghosttour, maar een rondleiding in het leven van de bewoners van Edinburgh honderden jaren geleden. Wij konden na een bezoek niet anders dan concluderen dat dit wellicht één van de meeste interessantste attracties van de stad is. Echt een bezoek waard dus.
Locatie/bereikbaarheid
The Real Mary King’s Close bevindt zich in de Old Town van Edinburgh aan de High Street (tegenover St. Giles’ Cathedral).
Adres: 2 Warriston’s Close, High Street, Edinburgh EH1 1PG
Trein: Station Edinburgh Waverley (7 minuten wandelen)
Bus: Er zijn verschillende bussen die in de buurt stoppen, pak een halte vlak bij High Street (North Bridge of Victoria Street) of het station.
Tickets en openingstijden
Kaartjes kun je online bestellen op de website van The Real Mary King’s Close. Natuurlijk kun je ze ook ter plekken kopen, maar rondleidingen kunnen dan al vol zitten. Kom op tijd, zodat je voor de rondleiding de tentoonstelling nog kan bekijken. Er is een Nederlandse audioguide beschikbaar (reserveren via contact@realmarykingsclose.com ).
Let wel op: Er is een minimumleeftijd van 5 jaar voor de tour en kinderen van 16 jaar of jonger moeten worden begeleid door een volwassene.
Tours vinden elke dag plaats van 9.30 (eerste tour) tot 18:00 uur (laatste tour).
Meer informatie The Real Mary King’s Close
Meer informatie: realmarykingsclose.com
Informatie over Edinburgh: Edinburgh op Britblog
Foto’s: © The Real Mary King’s Close
5 reacties op “Bezienswaardigheid Edinburgh: The Real Mary King’s Close”
Wat een goed stuk ,als we weer mogen na Corona ga ik er toch weer eens heen en wil ook deze plek van de stad bezoeken Dank U voor deze informatie
De persoon op onze rondleiding rammelde alles in recordtempo af, veel te snel en dus haast onverstaanbaar .
Dat is echt zonde! 🙁 Het is zo’n interessante plek.
Wij hebben de ondergrondse rondleiding ook gedaan in Mei 2023 en waren zeer tevreden over de uitleg die de gids gaf.
Hij sprak duidelijk verstaanbaar Engels niet alles was te volgen met onze kennis van de Engelse taal maar het verhaal was zeker duidelijk.
Dat was ook onze ervaring inderdaad. Fijn dat er nog steeds goede rondleiders zijn 😊