Harrogate en omgeving kun je niet in één dag bezoeken, zelfs Japanners lukt dat niet… Dus wij verbleven er drie dagen: de eerste dag was bestemd voor Harrogate zelf, de tweede voor Ripon, de derde (en de ochtend van de vierde dag) voor Newby Hall en Fountains Abbey.
Michael Newby, directeur van Toerisme Harrogate, haalt ons op en leidt ons vandaag (en morgenvroeg) rond op en in Fountains Abbey, Newby Hall en tot slot in de eerste echte toeristische stad in Engeland, namelijk Knaresborough.
Fountains Abbey
Het complex Fountains Abbey omvat behalve de ruïnes van deze bekende abdij ook nog een groot meer met “follies” (een bouwwerk dat met opzet nutteloos of bizar is) onderweg. In elk geval de moeite waard om de wandeling ook te maken. Maar eerst de abdij van Fountains Abbey
Vanaf de heuvel heb je dan een mooi zicht op de toren. Wat opvalt, als je ’s morgens vroeg komt, is de immense grootheid en stilte, bijna sereen. We krijgen van Michael veel informatie over de abdij. Nog elke week zijn er archeologen en onderzoekers aan het werk. De abdij werd gesticht rond 1130 door cisterciënzer monniken. Er verbleven toen ook heel veel leken in het klooster. De eerste monniken kwamen uit een klooster in York. Dat had alles te maken met levensstijl van de monniken daar. Een groep van zo’n 13 monniken wilde soberder leven, ook volgens de leer van Benedictus en was het niet eens met de gang van zaken in York. De groep mocht dan ook in North-Yorkshire een nieuwe abdij stichten. Die bloeide en groeide gestaag. Helaas werd de abdij rond 1539 opgeheven. Koning Hendrik VIII besloot trouwens alle kloosters in het hele land op te heffen.
Sindsdien is er verval, omdat nieuwe particuliere eigenaren er niets mee doen.
Gelukkig wordt Fountains Abbey in 1986 werelderfgoed van de Unesco. Er wordt gerestaureerd en met het grote park er omheen wordt het een attractie van de National Trust. Vergeet zeker niet om juist ook de tuinen van Dudley Park te bekijken. Je loopt in een soort lus van de abdij weg en er omheen. Mooie waterpartijen, prachtige tuinen, borders en heuse “follies” (Nederlandse term is ‘vermaakarchitectuur’) maken er een mooie wandeling van. En bijna overal zie je de toren van de abdij.
Newby Hall
Newby Hall blijkt een fenomeen te zijn. En niet alleen voor volwassenen. Veel gezinnen met kinderen bezoeken het park. Voor kinderen is er veel te beleven en te doen. Newby Hall is een dagje uit, met een speeltuin, een miniatuurtreintje, activiteiten voor kinderen en expositieruimten binnen het terrein.
Wij genoten tevens van de twee expo’s die er (toen) waren…
Toen wij er waren (zomer 2016) was er een expo met poppenhuizen, met enkele zeer zeldzame exemplaren. En er liep een tentoonstelling over Teddyberen. Ook hier met bijzondere en zeldzame objecten. De expogebouwen liggen vlak bij het Garden Restaurant. Uiteraard gaan we hier eerst een hapje eten…
De Dollshouse Collection is een beroemde en unieke verzameling poppenhuizen. De collectie is het resultaat van ruim 40 jaar gepassioneerd verzamelen door Caroline Hamilton en Jane Fiddick. De miniatuurpoppenhuizen komen tot leven. Hoe raar het ook klinkt, het is soms net alsof alles leeft…. Met ruim 70 verschillende stijlen, formaten en ouderdom lijkt het een ratjetoe. Maar het tegendeel is waar. Bijna nergens ter wereld kom je zo’n gevarieerde en kwalitatieve collectie tegen.
En dan is nog de andere expo in de ruimte ernaast. Een bijzonder tentoonstelling met teddyberen. Voor kinderen? Ook, maar je staat versteld van je eigen herinneringen die hier tot leven komen…. Meer dan 1000 voorwerpen werden er mei 2016 naar Newby Hall verscheept. Met originele exemplaren zoals die van Beertje Paddington….
Je gaat denken hoe de beren in het Nederlands heetten die hier Ruport worden genoemd of Sooty. Natuurlijk zagen we ook De beer van Mister Bean, de eerste originele Winny the Pooh en de koninklijke familie van Groot-Brittannië (als teddyberen).
Dan wordt het tijd voor een bezoek aan de tuinen en het kasteel. De tuinen zijn wereldberoemd en herbergen vaak zeldzame planten. De hoofdtuinman troont ons mee en vertelt zeer gedetailleerd over de exacte planning van de tuinen. En dat zijn er veel. De tuinarchitect zelf vertelt over de soort planten, de kleuren, bloeimomenten en hun samenhang tot een grote border.
Het huis zelf is in de zeventiende eeuw al gebouwd door sir Christopher Wrenn. Later werd hetgeen zogenaamd ‘Adam’ house. Een zekere Robert Adam moest een eeuw na de bouw restauratiewerken verrichten, met instandhouding van de originele toestand. Maar er werden ook prachtige collecties toegevoegd, zoals oud Romeinse sculpturen en gobelin wandkleden. Na afloop genieten we op het terras nog even van een geweldig uitzicht. We horen dat hier ook een aantal films en series is opgenomen. De prestigieuze serie Victoria bijvoorbeeld onlangs, delen van de Peaky Blinders, maar ook Death comes to Pemberley. Mansfield Park van Jane Austin draaide zelfs helemaal hier op locatie.
Knaresborouh
Micheal Newby toont ons wat ooit de eerste toeristentrekpleister in Groot-Brittannië was: Knaresborough .
Visitengland.com schrijft erover: “Uitgehouwen in een rotsige kloof, ligt het middeleeuwse stadje Knaresborough wat de thuisbasis is van oudste toeristenattractie van Engeland, maar voordat u Mother Shipton’s Cave gaat bekijken moeten bezoekers eerst via het prachtige viaduct onder de vestiging doorroeien en een spelletje jeu-de-boules spelen op Knaresborough Castle.”
Een goed beeld van dit stadje krijg je alleen wandelend: je hoort dan ook bijvoorbeeld het verhaal van ‘Blind Jack’! Hoe komt een standbeeld in het midden van de stad voor een blinde? De man John Metcalf was de eerste professionele wegenbouwer, hoewel hij al vanaf zijn 6de nagenoeg blind was. Hij fietste zelfs over zijn wegen, getuige de fiets bij zijn herdenkingsbeeld…. Trouwens veel fietsen en fietsers hier, zoals verder ook in Harrogate, geen wonder want de Tour de France was er in 2014, de eerste etappe van Leeds via Ripon naar Harrogate.
Als je door het stadje wandelt, valt je een aantal kunstwerken op. Behalve een van een soort struikrover Jack zie je de meeste als bijna levendige schilderijen op ramen en deuren. Heel apart, deze Knaresborough Windows.
In feite waren het ooit blinde ramen, dichtgetimmerd vanwege de doodeenvoudige reden dat er dan minder belasting betaald moest worden, je betaalde immers belasting per raam. Er werd onlangs een plan bedacht om de historie van het stadje op een groot aantal ramen te schilderen door een aantal kunstenaars. En wel zo dat ze “levend” lijken. Trompe l’ oeil wordt deze stijl (volgens mij) hier genoemd. Zelfs recente historie is te zien op de luiken: wielrenners. En dat kan kloppen, want reed een aantal jaren geleden de Tour de France hier niet door de straten?
We komen al wandelend bij de ruïnes van het kasteel. Maar je aandacht wordt eigenlijk getrokken door het geweldig uitzicht: op het treinviaduct, de rivier de Nidd die er onder stroomt in een prachtig landschap. Mensen die over het viaduct reden met de trein hebben zo’n zelfde uitzicht naar het stadje toe…
En dan komen we bij het verhaal van de oorsprong van het toerisme hier. Er ligt een warmwaterbron hier vlakbij de Nidd. Dat water is sowieso al erg warm en geneeskrachtig, maar heeft ook de eigenschap om voorwerpen te verstenen. En plaats er dan het verhaal van een mysterieuze profetes bij en voilà, het recept is klaar…. Bezoekers kunnen tegenwoordig ook nog de grot van Mother Shipton en de bron bezoeken. Uiteraard kun je alle versteende voorwerpen ook zien (en kopen)….
Meer informatie
Alle informatie over Harrogate en omgeving vind je op www.harrogate.co.uk , maar ook op www.visitengland.com en www.visitbritain.com vind je veel informatie.
Leon | 2016