York wandelroute: van de Shambles naar het kasteel en verder

Kaart York wandelroute

Klik hier als de kaart van de York wandelroute niet zichtbaar is.

Begin York Stadswandeling: Treinstation York

Het station dateert van 1877 en is een typisch voorbeeld voor een treinstation uit die tijd met zijn corinthian steunpilaren en het gebogen dak. De trein was zeer belangrijk voor het York van de 19e eeuw. George Hudson bouwde zo’n kwart van treinnetwerk. En omdat York zo centraal ligt was dit de ideale plek voor het depot en reparatiestation. Het is dan ook geen verrassing dat York een prachtig treinmuseum (National Railway Museum) huisvest. Deze ligt vlakbij het station en is zeker de moeite waard.

North Street Postern Tower

De York wandelroute gaat echter verder richting het centrum. Hiervoor ga je vanuit het station gezien linksaf Station Road in. De weg loopt onder de stadsmuur door, hierna ga je linksaf. Links zie je voor de rivier de North Street Postern Tower, deze was ooit met een ketting verbonden met de Lendal Tower aan de overkant van de rivier. Zo kon de vijand niet zomaar de stad binnen varen.
De schepen die er wel langs mochten moesten bij deze brug (Lendal Bridge, 1863) tol betalen. De ontwerper Thomas Page, ook bekend van de Londense Westminster Bridge, heeft in deze brug de witte rozen van York, het wapen van Victoria en Albert en de Cross Keys van St Peter verwerkt.

Guildhall

Steek de brug over en aan je rechterhand zie je het witte Guildhall (1459) gebouw. Dit gebouw was voor de gilde die de stad bestuurden. Helaas werd het gebouw zwaar beschadigd in de tweede wereldoorlog, maar is weer hersteld. De Guildhall bezit prachtige glas in lood ramen met de historie van York. Ook is er nog een kamer met zijn originele plafond en twee geheime doorgangen. Tegenwoordig zit er de York City Council in.

Sla rechtsaf de Lendal Street in, naar St. Helen’s square. Het Georgiaans huis rechts van je is het Mansion House (1730). Dit is het privé huis van de burgemeester tijdens zijn/haar zittingsperiode. York was de eerste stad met een huis voor zijn burgemeester.

St. Martin le Grand kerk

De York wandelroute loopt verder de Coney Street in. Aan je rechterhand zie je een grote klok hangen. Tot de tweede wereldoorlog stond hier de 15e-eeuwse St. Martin le Grand kerk. Bij bombardementen is alleen deze klok, met vadertje tijd en kleine admiraal, over gebleven.

Loop terug, sla rechtsaf en ga Blake Street in. Joseph Terry had hier begin 19e eeuw een banketbakkerij. Ook het chocolade bedrijf Rowntrees begon hier in de buurt in dezelfde periode. Beide families bouwden voor hun medewerkers modeldorpen vlakbij York. Chocolade is belangrijk in de Yorkse geschiedenis, waarover later meer.

In Blake Street tref je de Georgiaanse Assembly Rooms (1736), ontworpen door Richard Boyle. Dit was het sociale centrum voor de sociale en mode hoofdstad (York) van het noorden in de 18e eeuw.

Multangular Tower

Steek de straat over naar Leonard’s place, waar je Theatre Royal (1740) vindt. Steek de weg over en ga op het pleintje de eerste linksaf, langs de muur en langs King’s Manor. Je komt nu de tuin binnen, waar je links aanhoudt. Hier is een klein padje omhoog, deze neem je en je gaat de poort door. Aan je rechterzijde zie je nu de Romeinse Multangular Tower, uit de 4e eeuw. Tegenwoordig is alleen nog het onderste gedeelte Romeins (duidelijk te zien aan de andere steensoort), de rest middeleeuws.  Er is nog een gedeelte van een muur van een Romeinse fort te zien aan de linkerkant. De Romeinen vestigde zich hier in het jaar 71 en bouwde een nederzetting over 50 hectare dat 6000 soldaten huisvestte. Het werd de Romeinse hoofdstad van het Britse noorden, Eboracum genaamd.

Yorkshire Museum

Loop terug richting de Multangular Tower, maar ga nu rechtdoor richting het Yorkshire Museum. Dit museum bezit een grote archeologische collectie over het Yorkshire leven vanaf de Romeinen tot het middeleeuwse leven. 

St. Mary’s Abbey

Volg het pad tot de ruïne van St. Mary’s Abbey. Het was een van de eerste kloosters na de Normandische verovering. Gesticht in 1080 door Benedictus monniken. Het was een van de rijkste Benedictus abdijen. Het werd in 1539 echter vernietigd en geplunderd in opdracht van Henry VIII. York was een belangrijk kerkelijk centrum. De Dissolution of the Monasteries (de vernietiging van de kloosters) was een economische ramp voor de stad. 30.000 mensen uit de regio kwamen in opstand onder leiding van Robert Aske (Pelgrims van Grace). Henry VIII gaf hen valse beloftes en liet de leiders ophangen aan Clifford’s Tower.

Hospitium

Sla na de ruïne linksaf, iets verderop zie je het vakwerkhuis Hospitium, dat is gebouwd voor reizigers die de abdij kwamen bezoeken. Het onderste gedeelte is uit 1310, het bovenste gedeelte is van 100 jaar later.

Loop verder, langs York Observatory, terug richting de stadsmuur en sla een stukje rechtsaf. Iets verder links zie je de overblijfselen van de St Leonard’s Hospital. Deze zat ooit aan de Minster vast. Gebouwd in de 13e eeuw en combineerde een kerk met een ziekenboeg, weeshuis en school.

Loop nu terug en ga rechtsaf. Op de hoek zit Anglian Tower met Romeinse, Saksische en middeleeuwse stukken. De Angelsaksische invasie kwam in de 5e eeuw en zij hernoemde de stad Eoforwic. Het werd het centrum van een van de machtigste Saksische Britse koninkrijken, Northumbria.

Loop verder zodat je weer bij King’s Manor uitkomt. Het voormalige thuis van het abt van St Mary’s. Het is gebouwd in 1280 en herbouwd in 1490. Henry VIII maakte het er het hoofdkwartier van de Kings Council voor Noord-Engeland van. Zij moesten dealen met criminelen en civiele zaken.

Iets verder ligt de City Art Gallery, waar ze een divers aanbod van Europese schilderijen laten zien. Van de Italiaanse renaissance tot hedendaagse kunst.

Bootham Bar

Steek de straat over bij de stoplichten. Je komt uit bij Bootham Bar. Alhoewel er een café in zit slaat de bar op het middeleeuwse woord voor poort. In het café is trouwens nog wel de oude Romeinse poort (porta principalis dextra) te zien door een glasplaat in de vloer. Elke ‘bar’ had een valhek (een zwaar rooster dat naar beneden glijdt om de poort te sluiten) en een barbacane. Dit waren twee parallel muren die haaks op de bar stonden en aan het einde nog een poort heeft (evenwijdig aan de bar). In de tunnel die hierdoor ontstaat kunnen aanvallers makkelijk worden aangevallen. In York heeft alleen Walmgate Bar nog een barbecane.

Wandelroute York: stadsmuren

Ga rechts de trap van de Bootham Bar op en vervolg je weg over de stadsmuur. De stadsmuur is in de 13^e en 14^e eeuw gebouwd om de stad te verdedigen en is de best bewaarde middeleeuwse stadsmuur van het koninkrijk. Vanaf de muur heb je een goed uitzicht over de York Minster en Deanery Gardens. De brede greppel die je na de bocht kan zien werd ooit gebruikt door een gracht die in de middeleeuwen was aangelegd.

Je komt uit bij Monk Bar, de enige poort in York met nog een werkend valhek. De barbecane is in 1825 verwijderd. Je kunt de Richard III Experience bezoeken in de bar. Een museum over een koning die veel vragen oproept en vooral beroemd is door Shakespeare.

St William’s College

Loop de trap af en loop rechtdoor Goodramgate in, sla rechtaf (voor de Minster) College Street in. Je komt eerst langs het prachtige St William’s College, vernoemd naar William Fitzherbert, een achterkleinkind van William de Conqueror. Hij was aartsbisschop van York in 1153 en zeer populair bij het volk. De college is tussen 1465 en 1467 gebouwd en het thuis van de bidpriesters van de Minster. Toen der tijd betaalden rijke mensen de kerk om priesters in te huren die bidden voor hen. De College werd dichtbij de Minster gebouwd zodat de priesters niet de stad in hoefden (en daar ‘verkeerde dingen’ gingen doen). In de Civil War (1642–1651) verhuisde Charles I de Royal Mint en zijn pers naar hier.

Vervolg de weg tot je aan je rechterhand een ijzeren poort ziet. Deze poort is van Treasurer’s House, dit was de penningmeesterswoning van de Minster. De laatste penningmeester was William Cliff in 1547, hij bewaakte de financiën en waardevolle spullen van de kerk. Toen bij de reformatie dit van de kerk werd afgepakt zag hij het nu van zijn functie niet meer in. Het huidige gebouw komt voornamelijk uit de 17^e en 18^e eeuw.

York Minster

Sla linksaf door het hek van de Minster, en loop door naar de voorkant van de kerk.

De York Minster is de grootste middeleeuwse kathedraal van Engeland. Hij is bovenop het hoofdkwartier van het Romeinse fort gebouwd, de fundamenten kun je nog in de kelder van de kerk zien. In 627 begon het hier met een kleine houten kerk, gebouwd voor Angelsaksische koning Edwin. Hij introduceerde het christelijke geloof doordat hij trouwde met de christelijke prinses Ethelberga. Zij bracht de priester Paulinus met haar mee, dat werd de eerste Bishop of York. Van 1080 tot 1100 werd de Normandische kathedraal gebouwd, deze is in 1220 weer herbouwd. De Minster werd in 1472 gewijd.

Loop om de kerk heen en sla rechtsaf Minster Gates in (wanneer je de kerk hebt bezocht is het bij de uitgang rechtdoor). Op het kruispunt zie je rechtsboven je Minerva, de Romeinse godin van Wijsheid. In deze buurt zaten veel boekhandelaren, waar dit beeldje ter herkenning voor is geplaatst.

Stonegate

Rechtdoor is Stonegate, de straat waar de stenen vanaf de rivier doorheen kwamen tijdens de bouw van de Minster. De straat wordt echter al langer dan dat gebruikt. De winkels hebben een georigisch of victoriaans aanzicht, maar van binnen zijn ze vaak middeleeuws.

Achter de deur op nummer 52A zit een Normandisch huis. De Olde Starre Inn (iets verderop aan je rechterhand) heeft de oudste licentie van York en heeft een uniek naambordje (over de gehele straat). Op nummer 33 zat vroeger een pers, te herkennen aan het duiveltje op de gevel (want de pers was zwarte kunst en een leerling was een rode duivel). Iets verderop zit nog de Mulberry Hall in een prachtig vakwerkhuis uit 1434.

Loop iets terug en sla voor het duiveltje rechtsaf Coffee Yard in. Je loopt nu door een snickleway, een smalle doorgang om de hoofdwegen te verbinden. York heeft vele kleine doorgangen. De naam is een samenvoeging van snicket (Noord-Engels voor gang), ginnel (gang) en alleyway (steegje) en bedacht door de Yorkse schrijver Mark Jones.

Barley Hall

Je komt uit bij het 14e/15^e-eeuwse Barley Hall, oorspronkelijk het stadse huis van augustijnse monniken uit Nostell Priory (bij Wakefield). Het is waarschijnlijk het enige overgebleven kloosterhuis in zijn soort van Engeland. Later werd het verhuurd aan rijke mensen, waaronder burgemeester Alderman Snawsell. Nu kun je het bezoeken en kijken hoe het leven in de middeleeuwen was. Je bezoekt het huis van Snawsell in 1480.

Loop verder de steeg door, hier kun je door het glas even naar binnen kijken. Aan het einde ga je linksaf Grape Lane in. Dit was vroeger een drukke straat met boek gerelateerde zaken, zoals printen en boekbinden. Waarschijnlijk zo druk dat je door de straat moest kruipen, want de straatnaam stamt af van het middeleeuwse ‘grap’, wat kruipen betekend (to grope).

Sla aan het einde rechtsaf Low Petergate in. Wist je dat de Minster toegewijd is aan St Peter? Dan zal je deze straatnaam ook niet verbazen. Een opvallend uithangbord is de indiaan met tabakbladeren als tooi bij nummer 76. Hier zat vroeger een tabakswinkel. Sla na de winkel linksaf Goodramgate in.

Holy Trinity Church

Aan je linkerzijde doemt een ijzeren hek op met daarachter een idyllische plek. Het is de Holy Trinity Church uit de 12^e/13^e eeuw.  De kerk heeft een zadeldak (schuin naar de toren), eikenhouten kistbanken in alle hoeken en een ongelijke stenen vloer. Uit de rekeningen in de kerk blijkt dat een halve Crown (12,5 pence) werd uitbetaald aan de klokkenluiders toen Charles I tot koning werd uitgeroepen. Het is een ongewoon rustig plekje in de ‘drukke stad’.

Naast de toegang tot de kerk vind je in Goodramgate de oudste rijhuizen van de stad: Lady Row uit 1316.

Loop terug naar Low Petergate en ga links en steek King’s Square schuin over. Nu loop je langs York’s Chocolate Story, hier leer je de geschiedenis van York als chocoladestad, en ja daarbij mag je ook chocolade proeven.

Shambles

Wanneer je met de bocht mee doorloopt en linksaf slaat kom je uit in de Shambles. Waarschijnlijk de meest gefotografeerde straat van York, en dat is niet voor niets! The Shambles betekend ‘straat van de slagers’ en stamt af van ‘fleshammels’. Hier werd het vlees op tentoongesteld. Let op deze ‘planken’ bij de winkels, erboven hangen vaak haken waar het vlees aangehangen kon worden. Doordat de huizen erboven eroverheen hangen hing het vlees mooi in de schaduw.

Sommige van de huizen dateren al uit de 14^e eeuw, maar de straat is al ouder. Deze wordt namelijk al benoemd in het Domestic Book van 1086. York had toen nog heel veel van dit soort smalle straatjes met vakwerkhuizen, toen nog met tuinen en ook boerderijen. De varkens ontsnapten wel eens en liepen dan hier rond, tussen het afval was er altijd wel iets te eten voor ze te vinden. York stond dan ook wel bekend voor zijn stank, maar was wel een drukke handelsstad.

Tussen al die prachtige winkels en woningen bevind zich op nummer 35 St Margaret Clitherow Shrine. Een soort kerkje wat gewijd is aan Margaret Clitherow, een slagersvrouw en katholiek. Ze is vervolgd en gemarteld in 1586 nadat ze katholieke priesters herbergde. Ze stierf aan een gruwelijke dood, ze werd namelijk dood gedrukt door een zware deur die boven op haar werd gelegd en nog verder werd verzwaard door stenen.

Whip-Ma-Whop-Ma-Gate

Voor de York wandelroute lopen we verder door de Shambles, bijna aan het einde zie je links een klein steegje. Deze ga je in en je komt uit in de kortste straat van York (aan je rechterhand): Whip-Ma-Whop-Ma-Gate. De straatnaam is al bijna langer dan de straat en trekt zeker de aandacht. In 1505 was de naam nog Whitnourwhatnourgate. Dit lijkt te slaan op de lengte van de straat, het is niet niets (whit) nog iets (what).

Wanneer je recht oversteekt kun je naar Dig, een interactieve ervaring over de opgravingen uit Romeinse en Victoriaanse tijden. De York Wandelroute gaat echter rechtsaf en dan steek je over naar Fossgate, hier vind je Blue Bell. Deze pub heeft een prachtig Edwardiaans interieur. Wellicht een leuke plek voor een drankje, maar de stadstour in York is nog zeker niet afgelopen.

Vakwerkhuizen

Loop terug en ga nu linksaf Pavement in. Waarschijnlijk was dit vroeger één van de weinig bestraten straten, vandaag de naam (pavement = bestrating). In dit gebied werden ook politieke executies voltrokken en stond de schandpaal. In Pavement vind je nog een opvallende pub, Golden Fleece. Te herkennen aan de gouden ram boven de deur. Het is één van de oudste pubs van de stad (17^e/18^e eeuw) en was vroeger ook een koetsiersherberg. De gouden ram slaat echter op York’s gouden geschiedenis uit de 14^e/15^e eeuw, waarin het een grote handelsstad was, gespecialiseerd in wol (en andere luxeproducten).

Ernaast zit nu York Gin, maar dit vakwerkhuis staat ook bekend als Sir Thomas Herbert’s House. Hier is Thomas Herbert geboren in 1606. Deze koopmanszoon werd later hoveling van Charles I. Hij bleef bij hem de nacht voor zijn executie en begeleide hem naar het schavot.

Merchant Adventurers Hall

Zeker een kijkje waard is het gangetje naast dit huis. Lady Peckitt’s Yard, vernoemd naar de vrouw van John Peckitt, burgemeester van York in 1702. Wanneer je terug in Pavement loopt sla je linksaf Piccadilly in. Aan de linkerkant zie je na de winkels Merchant Adventurers Hall verschijnen. Één van de best bewaarde middeleeuwse gildehuizen van het land. Het 14^e -eeuwse gebouw was van de Merchant Adventurers Guild (Handelaarsavonturiers Gilde), een zeer rijke gilde die controle had over in- en verkopen buitenlandse goederen van de stad. Ze hadden schepen die wol en kleding verhandelde in o.a. het Midden-Oosten en Rusland. Het gebouw bevat een prachtige hal met de vlaggen van de gilden en er is ook een kapel bij.

Loop terug naar Pavement en sla linksaf Coppergate in. Hier staat All Saints Church, een kerk uit de 14 eeuw, maar op een plek waar al veel eerder een kerk stond. Let op de deurklopper uit de 12^e eeuw, het moet de mond naar de hel voorstellen.  

JORVIK

Ga linksaf Coppergate Walk in. Aan je rechterhand vind je JORVIK, een attractie en museum in één. Leer hier het York uit de tijd van de Vikingen kennen. Hier kun je terug naar 948, de tijd van waar ze opgravingen hebben gevonden. Er zijn een paar straten uit die tijd nagemaakt, waar je met een karretje doorheen zweeft. De opgravingen zijn ook te zien in dit museum. JORVIK was een grote en belangrijke stad voor de Vikingen, die hier zo’n honderd jaar hebben rondgehangen.

Vervolg de York wandelroute door na JORVIK rechtsaf te gaan en aan het einde linksaf Castlegate in. Aan je rechterhand zie je het Georgiaans Fairfax House, oorspronkelijk het winterverblijf van Viscount Fairfax. Het rijkelijk versierde interieur is ontworpen door Yorks meest vooraanstaande achttiende-eeuwse architect, John Carr. Nu is het een museum en zie je er meubels, schilderijen en meer uit die tijd.

Clifford’s Tower

Wanneer je Castlegate uitloopt kom je bij Clifford’s Tower, ooit onderdeel van het kasteel. De toren bovenop de heuvel, keep genaamd, is tussen 1245 en 1262 gebouwd. Het eerste kasteel wat hier stond is rond 1068 gebouwd door de mannen van Willem de Veroveraar. Vanuit Clifford’s Tower heb je een prachtig uitzicht over York.

Loop rechtdoor (linksom Clifford’s Tower), je komt nu bij de Eye of York, een ovale grasveld. Hieromheen staan prachtige 18^e eeuwse gebouwen zoals de vrouwen- en debiteurengevangenis (recht voor je en links) en Assize Court (rechts). In de oude gevangenis zit nu het Castle Museum. Hier kun je door een oude Victoriaanse straat lopen en veel meer over de geschiedenis van deze stad leren.

Loop terug naar Clifford’s Tower en loop links verder om de heuvel heen. Heb je haast kun je in de Tower Street rechtsaf slaan (pak de route weer op bij York Army Museum), heb je wel wat tijd ga dan linksaf om Walmgate Bar te zien. Dit is de enige middeleeuwse poort in Engeland met een complete buiten ommuurde barbecane. Ga na de rivier de Foss de tweede linksaf (Paragon Street), hier kom je eerst langs Fishergate Bar en daarna vind je de poort aan je linkerzijde.

Je kunt terug door bij de poort er onderdoor te lopen en linksaf Hope Street in te lopen. Aan je rechterhand vind je George Street, hier is het graf van Dick Turpin te vinden. Een misdadiger, struikrover, die in 1739 ter dood is veroordeeld, maar daarna nog in velen boeken, toneelstukken, films (zoals in 2019 An English outlaw: the story of Dick Turpin) en dergelijke tot leven kwam. Hij werd hierin nog geromantiseerd. Hij is begraven op de begraafplaats van St. George Church aan je linkerzijde.

York Army Museum

Ga terug naar Hope Street en sla rechtsaf Lead Mill Lane in, zo kom je terug bij de rivier en kun je terug richting Clifford’s Tower. Bij hoogwater loopt de rivier Ouse wel eens uit zijn oevers en kan het tot hier wel eens blank staan. Loop verder door Tower Street tot je aan je rechterkant het York Army Museum ziet. Het museum herbergt de collecties van de Royal Dragoon Guards en het Prince of Wales’s Own Regiment of Yorkshire. Hiermee vertellen ze het verhaal van het Britse leger en het belang ervan voor Yorkshire in de afgelopen 300 jaar.

Steek Tower Street over en vervolg de weg (Clifford Street). Je komt nu bij York Dungeon, waar acteurs je de stuipen op het lijf kunnen jagen. Ga linksaf Cumberland Street in waar je rechts het Grand Opera House kunt zien. Vroeger was dit een korenbeurs, daarna muziekhal.

St. Michael’s Church

Loop door tot King’s Staith aan de rivier de Ouse, dit was vroeger de belangrijkste plek voor handel (tot de komst van het spoor). Dat dit gebied regelmatig onderloopt kun je in de pub King’s Arms zien. Binnen houden ze de hoogste standen bij. Loop rechtdoor de brug op, steek over en ga rechtsaf naar St. Michael’s Church. Deze 12^e-eeuwse kerk staat bekend om zijn glas-in-lood en tegenwoordig is het een café.

Loop nu terug en steek de Ouse en de weg over. Bridge Street loopt over in Micklegate, hier vind je St. Martin-cum-Gregory, weer een kerk met prachtige glas-in-loodramen. Ga iets verder linksaf Trinity Lane in, dan kom je uit bij Jacobs Well. Een prachtige middeleeuws vakwerkhuis. De gegraveerde deuropening komt eigenlijk uit een pub. Loop terug naar Micklegate en vervolg de weg tot je links de Holy Trinity Church ziet. Deze kerk dateert uit de 11^e tot 16^e eeuw. Ooit behoorde dit tot een veel grotere kerk.

Micklegate Bar

Loop Micklegate verder uit tot Micklegate Bar, dit was één van de belangrijkste poorten van York. Aan deze poort werden de hoofden van rebellen en verraders gehangen. In 1746 waren twee Jacobieten de laatsten die zo werden tentoongesteld. Ze hebben er maar liefst acht jaar gehangen, voordat de hoofden werden gestolen. In de poort is nu Henry VII Experience gevestigd. Bekijk de poort van zijn beste kant door er eerst doorheen te gaan.

Aan de overkant van de kruising na de poort is The Bar Convent Living Heritage Centre. Hier kun je de geschiedenis van het oudste en nog gebruikte klooster van Engeland ontdekken. Maar je kunt hier ook gewoon wat drinken of eten (of zelfs slapen).

Heb je haast volg dan Queen Street naar het station voor een snelle afsluiting van de York wandelroute. Anders kun je terug lopen naar de poort. Hier kun je (aan de andere kant van de poort) linksaf de stadsmuur op. Via de stadsmuur loop je weer terug naar het centrum, waar je vanaf de muur een prachtig uitzicht op hebt. Hier loopt de stadswandeling van York af. Aan het einde kun je linksaf weer de stad verkennen of rechtsaf terug naar het station (onder de muur door en dan linksaf). We hopen dat je genoten hebt van de Britblog York wandelroute.

Foto’s York Wandelroute

Einde York wandelroute

Nog niet genoeg gewandeld? Loop dan ook The York Cat Trail.

Lees hier meer over York of bezoek de website van Visit York .