Gepubliceerd op 5 oktober 2023 | Laatst aangepast op 19 juli 2024
Roman Vindolanda Fort & Museum, gelegen aan de beroemde Hadrian’s Wall in Noord-Engeland, is een bron van informatie over de rijke geschiedenis van het Romeinse Britannia.
Er zijn meer Romeinse musea die je kunt bezoeken aan Hadrian’s Wall. Vindolanda, gelegen nabij het dorp Bardon Mill in Northumberland, is echter uniek. Dit komt door de vondsten van houten en organische materialen die zijn bewaard gebleven in de waterdoorlatende bodem. Hierdoor hebben archeologen een schat aan informatie kunnen verzamelen, zoals brieven, schoenen, textiel, en meer. Deze vondsten werpen een uniek licht op het dagelijkse leven in het fort en bieden ons inzicht in de interacties tussen de Romeinse troepen en de lokale bevolking.
Het mooie is dat je dit allemaal zelf kan ontdekken in het prachtige Roman Vindolanda Fort & Museum.
Geschiedenis van Roman Vindolanda Fort
De oorsprong van Vindolanda gaat terug tot de vroege jaren van de Romeinse overheersing in Britannia. Rond 85 na Christus, tijdens de regering van keizer Domitianus, wordt Vindolanda gesticht als een houten fort op de zuidelijke oever van de Tyne-rivier.
Net als veel andere Romeinse forten begint Vindolanda als een turfwal, vermoedelijk opgericht in de tijd wanneer Agricola over Britannia bestuurt. Tegen het einde van de jaren 80 na Christus is het echter al een permanent fort met een turf- en houten constructie, gericht van oost naar west. Het fort bevat een stenen hoofdkwartier, een officierswoning en een klein badhuis dat zich op de oostelijke helling bevind. Waarschijnlijk passeren in de loop van tijd zo’n vijf houten forten deze plek.
De Hadrianische periode
De Romeinen slopen het houten fort tijdens de bouw van Muur van Hadrianus (ca. 122). Er komt een nieuwe structuur, gericht van noord naar zuid. Aan de westkant van dit Hadrianische fort is een kleine burgerlijke nederzetting, bekend als een vicus, grenzend aan de overblijfselen van de oude wal. Deze vicus omvat een badhuis en een mansio, een gastenverblijf met ruimte voor maximaal zes reizigers. Deze reizigers komen langs via de Stanegate, de Romeinse weg van de Tyne naar de Solway Firth, voor officiële zaken.
Uitbreiding in Steen
Tijdens de vroege derde eeuw na Christus vergroten de Romeinen Vindolanda en herbouwen het totale fort in steen. Van 208 tot 211 na Christus is er een grote opstand tegen Rome in Groot-Brittannië, en keizer Septimius Severus leidt persoonlijk een leger naar Groot-Brittannië om deze opstand te snoeren. De uitbreiding toont aan dat het fort een belangrijke rol heeft als militair en administratief centrum in Britannia. Het dient als een bolwerk van Romeinse controle in de regio die soms onderhevig is aan opstanden en invallen.
Latere jaren van Vindolanda
Tijdens de vierde eeuw ondergaat Vindolanda verdere veranderingen en uitbreidingen. Het dorp loopt leeg, waarschijnlijk doordat het gebied te gevaarlijk is voor gewone bewoners. Het fort blijft echter een belangrijk militair en administratief centrum in Britannia, zelfs in een moeilijk tijdperk voor het Romeinse rijk.
De invloed van Rome in Britannia begint dan ook af te nemen. Dit komt vooral omdat de Romeinse legioenen zich op elders in het rijk moesten concentreren. De grenzen van Britannia worden daardoor kwetsbaarder voor aanvallen van buitenaf. Vindolanda, ooit een symbool van Romeinse macht, begint geleidelijk aan zijn militaire functie te verliezen.
Het einde van Romeinse heerschappij
Tegen het midden van de vijfde eeuw is de Romeinse heerschappij over Britannia ten einde. Het rijk trekt zijn troepen terug en verlaat de provincie Britannia. Vindolanda en andere Romeinse forten in de regio worden verlaten en raken in verval.
Erfenis van Vindolanda
Vandaag de dag is Vindolanda een belangrijke archeologische vindplaats en een populair toeristische bestemming in Noord Engeland. Het biedt je als bezoeker de kans om de overblijfselen van het oude fort en de rijke geschiedenis van de Romeinse aanwezigheid in Britannia te verkennen. Nog steeds zoeken archeologen en vrijwilligers naar nieuwe vondsten, waarschijnlijk duren deze onderzoeken nog zo’n 200 jaar. Dat er nog steeds waardevolle spullen gevonden worden blijkt uit de vondst van februari 2023. Toen is er een stuk houten speelgoed van 2000 jaar oud onthuld.
Archeologische opgravingen
In de 19e en 20e eeuw doen archeologen opgravingen die een schat aan informatie en voorwerpen aan het licht brengen. Helaas is voor deze tijd al een schat aan informatie meegenomen door voorbijgangers. De ontdekking van de Vindolanda-tabletten in de jaren zeventig is een keerpunt in het begrip van het fort en het leven daar.
Vroege verslagen
De eerste post-Romeinse verslagen van de ruïnes bij Vindolanda zijn vastgelegd door de antiquair William Camden in zijn werk “Britannia” uit 1586. In de daaropvolgende twee eeuwen bereiken af en toe reizigers de locatie, en de verslagen die ze achterlaten dateren van vóór de periode waarin veel stenen zijn gestolen. Zelfs in 1702, wanneer Christopher Hunter de plek bezoekt, is het militaire badhuis nog gedeeltelijk overdekt. In 1715 ontdekt John Warburton een altaar, dat hij meeneemt. Pas in 1814 beginnen de eerste echte archeologische werkzaamheden onder leiding van de Reverend Anthony Hedley.
Opgravingen
In de jaren 1930 koopt archeoloog Eric Birley het huis in Chesterholm, waar nu het museum is gevestigd. De opgravingen zijn voortgezet door zijn zonen, Robin en Anthony, en zijn kleinzoon, Andrew Birley, tot op de dag van vandaag. Ze worden elke zomer uitgevoerd, en sommige archeologische lagen bereiken dieptes van zes meter. De zuurstofarme omstandigheden op deze diepten hebben duizenden artefacten bewaard, zoals 850 inkttabletten en meer dan 160 boxwood kammen, die normaal gesproken in de grond zouden zijn vergaan.
Vondsten Vindolanda
Een van de meest opmerkelijke aspecten van Vindolanda is de schat aan archeologische vondsten die hier zijn ontdekt. Deze voorwerpen bieden een zeldzaam inzicht in het dagelijkse leven van de Romeinse soldaten en de lokale bevolking in Britannia. Zo is er een pruik gevonden en ook een stuk van een kalender (met de maand september).
De Vindolanda-tabletten
Een van de meest beroemde vondsten op deze plek zijn de Vindolanda-tabletten. Deze houten tabletten bevatten geschreven teksten in het Latijn en zijn een kostbare bron van informatie over zaken als administratie, correspondentie en persoonlijke notities. Ze werpen licht op de dagelijkse beslommeringen van het fort, variërend van bevoorradingslijsten tot uitnodigingen voor verjaardagsfeesten.
De studie van deze tabletten toont aan dat er geletterdheid was onder zowel de hoge rangen, zoals blijkt uit een uitnodiging voor een feestje van de vrouw van een officier aan een andere, als onder soldaten en hun families die zorgpakketten stuurden met notities over de inhoud.
Schoeisel en kleding
Naast de tabletten zijn er ook opmerkelijk goed bewaard gebleven voorbeelden van schoeisel en kleding gevonden in Vindolanda. Deze spullen geven inzicht in de mode en stijl van de Romeinse soldaten en de lokale bevolking, evenals de technieken die werden gebruikt om deze kledingstukken te vervaardigen.
Gereedschap en wapens
Archeologen hebben ook talloze gereedschappen en wapens ontdekt in Vindolanda. Deze voorwerpen bieden een glimp van de ambachtelijke vaardigheden van de bewoners van het fort en laten zien hoe ze zichzelf en hun paarden beschermden.
In 2017 werden bij Vindolanda bijna 2000 jaar oude Romeinse bokshandschoenen opgegraven. Deze handschoenen, vergelijkbaar in stijl en functie met moderne bokshandschoenen, zijn een unieke ontdekking. Ze lijken op leren banden en dateren uit ongeveer 120 na Christus. Waarschijnlijk zijn ze gebruikt in een sportieve setting. De handschoenen zijn in het museum te zien.
Bezoek Roman Vindolanda Fort & Museum
Een bezoek aan het museum duurt zo’n twee tot vier uur. Wij waren drie uur zoet, wetend dat we door moesten naar nog andere musea, anders hadden we ons zo nog wat langer kunnen vermaken. Gelukkig is er bij het museum een plek waar je wat kan drinken en eten. Er zijn ook (gratis) rondleidingen door de opgravingen, vraag er naar bij de kassa of kijk op de borden in het museum.
Museum
Het museum is het hoogtepunt van een bezoek aan Vindolanda. Hier vind je niet alleen de opgegraven voorwerpen, maar ook informatieve displays en tentoonstellingen die de geschiedenis van het fort tot leven brengen. Van de militaire operaties tot het dagelijkse leven van de inwoners, het museum biedt een diepgaande kijk op het verleden. Je ziet een hoop opgravingen en het zal je nog verbazen wat er allemaal over is gebleven na zo’n 2000 jaar.
Fort
Er is een uitkijkpost gereconstrueerd met behulp van archeologische bevindingen, zodat je een idee krijgt van hoe het eruitzag in zijn gloriedagen. Er is een houten en stenen versie die naast de originele opgravingen te zien zijn.
Je kunt hier in de opgravingen verschillende complexen verkennen: cavaleriekazerne, huis van de bevelhebber, hoofdkwartier, infanteriekazerne, graanschuren en een aantal ronde huizen (uit 200-212). Dit alles is natuurlijk ommuurd geweest. Tussen de opgravingen staan ook een aantal luisterpalen, waar je Nederlandse uitleg kan krijgen (een paar keer op de rechtse knop drukken).
Dorp
Ten westen van het fort ontwikkelde zich een vicus, een zelfbesturend dorp. De vicus bevat verschillende rijen gebouwen, elk met verschillende eenkamerkamers. De meeste zijn niet verbonden met het bestaande afvoersysteem. Degene die dat wel doet, was waarschijnlijk een slagerij waar een efficiënte afvoer om gezondheidsredenen belangrijk zou zijn geweest. Naast het fort bevindt zich ook een thermae (een groot keizerlijk badcomplex), dat gebruikt werd door alle bewoners. Het zat aan de zijkant van Vindolanda zodat de geur zich niet over het dorp zou verspreiden.
Foto’s Roman Vindolanda Fort & Museum
Praktische informatie Roman Vindolanda Fort & Museum
Lees hier alle praktische informatie die nodig is voor je bezoek aan dit museum.
Locatie
Roman Vindolanda Fort & Museum bevindt zich in Northumberland, in Noord Engeland. Het ligt net ten zuiden van Hadrian’s Wall.
Adres: Bardon Mill, Hexham NE47 7JN, Verenigd Koninkrijk
Bereikbaarheid
Het makkelijkste is het museum met de auto te bezoeken. Maar ook via Hadrian’s Wall Path en Hadrian’s Cycleway kom je (dicht)bij dit museum.
Auto: parkeren kan bij het museum (gratis), Vindolanda ligt vlakbij de A69, afslaan bij Bardon Mill (staat aangegeven)
Te voet: Hadrian’s Wall Path
Fiets: Hadrian’s Cycleway NCN 72
Bus: AD122 (vanuit Haltwhistle of Hexham) of 685 vanuit Newcastle (halte: Bowes Hotel, 40 minuten lopen!)
Openingstijden
Het museum is dagelijks geopend van 9.30 – 17:00
Tickets
Je kunt tickets bij het museum kopen, maar het kaartje vooraf kopen loont. Dit kan via de website van het museum . Wil je ook naar het Roman Army Museum (aanrader!)? Koop dan een duo-ticket, wat goedkoper is. Je hoeft beide museums niet op dezelfde dag te bezoeken, zolang je dit maar binnen 12 maanden doet.
Conclusie en meer informatie
Roman Vindolanda Fort & Museum is een historische schat langs de Hadrian’s Wall, die diepgaande kennis biedt over het Romeinse verleden van het Verenigd Koninkrijk. Het is een plek waar geschiedenis tot leven komt, en waar je de kans krijgt om een stap terug in de tijd te zetten. Of je nu geïnteresseerd bent in de militaire strategieën van de Romeinen, het dagelijkse leven in een oud fort, of gewoon wilt genieten van een boeiend stukje geschiedenis, Vindolanda heeft voor elk wat wils.
Officiële website: https://www.vindolanda.com/roman-vindolanda-fort-museum
Lees meer over Hadrian’s Wall Path, Hadrian’s Cycleway of Noord Oost Engeland.
Wil je meer weten over onze ervaring in dit museum? Lees onze Blog: Fietsen langs Hadrian’s Wall.
